Πέμπτη 30 Ιουνίου 2016

Διακήρυξη Για μια ενιαία Ψυχολογική Υπηρεσία από την προσχολική αγωγή μέχρι το Πανεπιστήμιο


Διακήρυξη 
Για μια ενιαία Ψυχολογική Υπηρεσία
από την προσχολική αγωγή μέχρι το Πανεπιστήμιο


Εισαγωγή Σημ.
Ιστορικά, η ανάπτυξη της ψυχολογίας και των εφαρμογών της στην εκπαίδευση είναι συνέχεια της παιδοκεντρικής στροφής με τον Διαφωτισμό και της προσπάθειας να αποκτήσει επιστημονικές βάσεις η εκπαίδευση. Οι πρωτεργάτες της ψυχολογίας ως ξεχωριστής επιστήμης αναγνώρισαν ότι μπορεί να εμπλουτίσει την παιδαγωγική πρακτική και πρότειναν να αναπτυχθεί το επάγγελμα του ψυχολόγου πχ για τις ανάγκες της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας (Alfred Binet, 1857-1911 Γαλλία) και την παιδοκεντρική επίλυση προβλημάτων μάθησης και εκπαίδευσης (Witmer 1896 ΗΠΑ).
Το 1945 στη Γαλλία ορίσθηκε ο πρώτος εξειδικευμένος «Σχολικός Ψυχολόγος» στα πλαίσια του μεταπολεμικού προγράμματος αναδιοργάνωσης και εκδημοκρατισμού της δημόσιας Εκπαίδευσης και ανάπτυξης του κοινωνικού κράτους με βάση το σχέδιο Langevin-Wallon 1944-47). Στόχος ήταν η δημιουργία ενός σχολείου για όλους, που  διέπεται από την «δικαιοσύνη, την ισότητα και τη δημοκρατία». 
Το σχολείο, σύμφωνα με το σχέδιο, χρειάζεται τη βοήθεια ψυχολόγων για να μπορεί να διαχειρίζεται τα προβλήματα που αντιμετωπίζει «λόγω της προόδου και της εξειδίκευσης των γνώσεων, της αυξανόμενης πολυπλοκότητας των κοινωνικών δομών και λόγω του ότι προετοιμάζει σε ένα μέλλον όλο και πιο ποικίλο» και για να μπορεί να αντιστέκεται στην ανισότητα που δημιουργείται λόγω των ατομικών και των κοινωνικών διαφορών.
Η Ουνέσκο, με βάση αυτές τις πρώτες εμπειρίες και το γαλλικό πρότυπο, μετά από συνδιασκέψεις παιδαγωγών, κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων και ιατρών και με  εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ, της ΠΟΥ, της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας, του  Ινστιτούτου της Εκπαίδευσης,  του Ευρωπαϊκού γραφείου της τεχνικής βοήθειας ΟΗΕ, υποστήριξε ότι «είναι κοντόφθαλμη πολιτική, προμελετημένα ή λόγω έλλειψης προσωπικού, οικονομικών πόρων ή λόγω υποχρεώσεων, να περιορίζεται η ψυχολογική υπηρεσία μόνο στο έργο της εντόπισης, διάγνωσης και θεραπείας δυσπροσάρμοστων ή παιδιών με αδυναμίες» (Αμβούργο της Γερμανίας 1954) και πρότεινε σε όλες τις χώρες να αναπτύξουν, ως αναπόσπαστο μέρος  της εκπαίδευσης, Ψυχολογικές Υπηρεσίες στα Σχολεία.

 Σήμερα, διεθνώς, με βάση την μέχρι σήμερα εμπειρία, αναζητείται ένα νέο οργανωτικό σχήμα που λαμβάνει υπόψη τις σύγχρονες ψυχολογικές γνώσεις, ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στις ανάγκες και αναβαθμίζει την σχολική ψυχολογική υποστήριξη με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά πρότυπα και τις καλές πρακτικές.

 Στην Γαλλία  αναπτύχθηκε η στελέχωση των σχολείων με βάση την αρχή να μην υπάρχει τετραγωνικό μέτρο της χώρας που δεν καλύπτεται από ψυχολόγο της εκπαίδευσης.
Όμως για ιστορικούς λόγους διαμορφώθηκαν διαφορετικές πρακτικές οργάνωσης των υπηρεσιών του ψυχολόγου με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό και την μη ενιαία αντιμετώπιση των προβλημάτων των μαθητών. Ο όρος «Σχολικός Ψυχολόγος» (Pychologue scolaire) χρησιμοποιείται στην πρωτοβάθμια και ο όρος «Ψυχολόγος-Σύμβουλος του προσανατολισμού» (Conseiller d'Orientation-Psychologue) στην δευτεροβάθμια.
Ένα μεγάλο ζήτημα που πρόσφατα απασχόλησε την κοινωνία είναι η στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης πολιτικής α) ανεπάρκεια στελέχωσης, η μη αντικατάσταση των συνταξιοδοτούμενων ψυχολόγων, όπως και των άλλων κλάδων των εκπαιδευτικών των σχολείων και β) η προσπάθεια να μειωθεί το κόστος των σχολείων με το να μεταβιβασθούν οι ψυχολογικές υπηρεσίες στους δήμους, μαζί με το σχολικό προσωπικό καθαριότητας κλπ. Η κυβέρνηση τελικά απέσυρε αυτό το νομοσχέδιο κάτω από την μαζική πίεση των εκπαιδευτικών και των γονιών.
Μια νέα θετική εξέλιξη είναι η πρόταση και διεκδίκηση μιας «Ενιαίας Ψυχολογικής Υπηρεσίας από την προσχολική αγωγή μέχρι το Πανεπιστήμιο» για να ξεπερασθούν οι μέχρι σήμερα πρακτικές που είναι αναποτελεσματικές και αδιέξοδες στην ψυχολογική υποστήριξη της εκπαίδευσης. 
Πιο κάτω, για δικό μας προβληματισμό και συγκριτική  κριτική εξέταση των θέσεων και πρακτικών μας στην Ελλάδα, παρουσιάζουμε την πρόταση που έγινε τον περασμένο Ιούνιο 2009 με κοινή διακήρυξη και φυλλάδιο από τα  συνδικαλιστικά όργανα Εκπαιδευτικών και Ψυχολόγων της Γαλλίας: τις ενώσεις των ψυχολόγων της εκπαίδευσης, τις εθνικές επιστημονικές και επαγγελματικές ενώσεις ψυχολόγων, την εθνική συνδικαλιστική ένωση των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Για μια ενιαία Ψυχολογική Υπηρεσία
από την προσχολική αγωγή μέχρι το Πανεπιστήμιο

κοινή διακήρυξη από τις ενώσεις και τα  συνδικαλιστικά όργανα
Εκπαιδευτικών και Ψυχολόγων της Γαλλίας
COP-F1 ●AFPEN2 ●SFP3 ●SNES-FSU4 SNP5 ●SNUipp-FSU6 ●SNpsyEN7
Ιούνιος 2009

Οι Ψυχολόγοι της Εθνικής Εκπαίδευσης: ποιοι είναι;

Σήμερα στην Εθνική Εκπαίδευση (της Γαλλίας) ασκούν τον ρόλο και τα καθήκοντα του ψυχολόγου δύο κατηγορίες του προσωπικού της: οι «σχολικοί» ψυχολόγοι στα δημοτικά σχολεία (psychologues scolaires) και οι ψυχολόγοι-σύμβουλοι του προσανατολισμού (επαγγελματικού προσανατολισμού) (COPsy) στα γυμνάσια, τα λύκεια, τα πανεπιστήμια.
Πολλά εμπόδια καθιστούν δύσκολη την πλήρη άσκηση των καθηκόντων της αρμοδιότητας τους.
Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, οι ψυχολόγοι, παρόλο που έχουν την άδεια να χρησιμοποιούν τον τίτλο του ψυχολόγου και έχουν τους απαιτούμενους τίτλους σπουδών, συνεχίζουν οργανικά να μην αποτελούν αναγνωρισμένο και οργανωμένο Σώμα ψυχολόγων, δηλ δεν έχει νομοθετηθεί η οργανική αναγνώριση της ιδιομορφίας του επαγγέλματός τους και η θεσμική κατοχύρωση και οργάνωση του διακριτού ρόλου του κλάδου τους.  Στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, παρόλο που οι ψυχολόγοι -σύμβουλοι COPsy έχουν κατοχυρωμένο τόσο τον τίτλο όσο και τον κλάδο του ψυχολόγου, το Υπουργείο επιδιώκει να τους περιορίσει σε καθήκοντα και δραστηριότητες πληροφόρησης επαγγελματικού προσανατολισμού ή συμβουλευτικής σε συγκεκριμένες περιστάσεις.
Παρόλα αυτά, στο πεδίο της εκπαίδευσης, οι έφηβοι, οι γονείς και το προσωπικό των σχολείων αναμένουν από αυτούς ένα έργο πρόληψης και συμπληρωματικής συμπαράστασης σε όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την υποχρεωτική εκπαίδευση, την σχολική  ζωή, την ανάπτυξη και το μέλλον των νέων.
Χρειαζόμαστε στο σχολείο όλο και περισσότερο τους ψυχολόγους. Όμως, οι διαθέσιμοι ψυχολόγοι είναι δραματικά ανεπαρκείς σε σχέση με τις ανάγκες αλλά και  τα κενά που προκύπτουν λόγω συνταξιοδότησης.
Οι συνθήκες άσκησης του έργου του Ψυχολόγου επιδεινώνονται, την ώρα που  αυξάνουν, αλλάζουν και εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους οι ανάγκες.

Οι οργανώσεις που υπογράφουν την παρούσα διακήρυξη προτείνουν και ζητούν τη δημιουργία μιας ενιαίας Ψυχολογικής Υπηρεσίας μέσα στο σύστημα της Εθνικής Εκπαίδευσης, από την προσχολική αγωγή μέχρι το πανεπιστήμιο.


Τι επιπρόσθετο θα πρόσφερε μια Ψυχολογική Υπηρεσία  μέσα στην Εθνική Εκπαίδευση;

Οι ψυχολόγοι δεν ζητούν μια πλήρη αναθεώρηση της αποστολής τους στην πρωτοβάθμια και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση αλλά μια αναγνώριση και αποσαφήνιση των καθηκόντων τους.
Σήμερα, η απουσία της αναγνώρισης των ψυχολόγων της Εθνικής Εκπαίδευσης ενισχύει την παραπομπή σε εξωτερικούς συνεργάτες (παιδοψυχίατρους, ψυχιατρικούς νοσηλευτές, ιδιώτες ψυχολόγους ή ψυχολόγους σωματείων …) και αυξάνει την παρέμβαση τους μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Με κίνδυνο να προσεγγίζουν τα προβλήματα που συναντούν στο σχολείο με μια ιατρική σκοπιά παρά εκπαιδευτική.
Η ύπαρξη μιας τέτοιας υπηρεσίας μέσα στην Εθνική Εκπαίδευση σαφώς και θα αναδείκνυε την ταυτότητα του ψυχολόγου και θα διέκρινε τη θέση τους σε σχέση με τους άλλους συνεργάτες τους, τόσο μέσα όσο και έξω από το εκπαιδευτικό σύστημα.
Θα επέτρεπε στους ψυχολόγους, ως μέλη της σχολικής κοινότητας και της εργασίας σε ομάδα, να λαμβάνουν καλύτερα υπόψη τα δεδομένα σε επίπεδο προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικό και σχολικό.

Αυτή η Ψυχολογική Υπηρεσία θα καθιστούσε δυνατή την πλήρη ανάπτυξη των καθηκόντων της αρμοδιότητας τους:
• προσδιορισμός των προϋποθέσεων της σχολικής επιτυχίας όλων των μαθητών και οργάνωση της εφαρμογής τους,
• πρόληψη σχολικών δυσκολιών και των προβλημάτων συμπεριφοράς,
• διευκόλυνση της σχολικής εκπαίδευσης και του προσανατολισμού των μαθητών με αναπηρία,
• παρέμβαση σε καταστάσεις κρίσης,
• διασύνδεση σχολείου-οικογένειας και διαμεσολάβηση όταν υπάρχουν δυσκολίες στη συνεργασία τους,
• υποστήριξη στις ομάδες του εκπαιδευτικού-διδακτικού προσωπικού,
• επεξεργασία και πραγματοποίηση σχεδίων δραστηριοτήτων του σχολείου ή εξειδικευμένων επαγγελματικών προγραμμάτων,
• συμμετοχή σε δράσεις επαγγελματικής επιμόρφωσης και έρευνας.

Οι οργανώσεις που υπογράφουν την διακήρυξη διεκδικούν οι σχολικές ομάδες των διδασκόντων, οι μαθητές και οι οικογένειες να έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τις αναγνωρισμένες αρμοδιότητες και να έχουν μια πιο εύκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες ψυχολόγων που εργάζονται στους κόλπους του θεσμού του σχολείου.

Γιατί προκύπτει το αίτημα να συγκεντρωθούν σε μια ενιαία υπηρεσία, επαγγελματικές δραστηριότητες που από τη φύση τους θεωρούνται «διαφορετικές»;

Μια κοινή υπηρεσία θα καταστήσει δυνατή μια καλύτερη παρακολούθηση των παιδιών και ιδίως μια καλύτερη διασύνδεση του δημοτικού σχολείου/γυμνασίου.
Οι ψυχολόγοι-σύμβουλοι του προσανατολισμού (επαγγελματικού προσανατολισμού) και οι «σχολικοί» ψυχολόγοι έχουν, όπως κα οι άλλοι ψυχολόγοι που ασκούν το έργο τους σε άλλους χώρους εργασίας, έναν ορισμένο αριθμό παρόμοιων δραστηριοτήτων: ψυχολογικές εξετάσεις, παρακολούθηση της εξέλιξης των μαθητών, ατομικές ή ομαδικές συνεντεύξεις, σύνταξη εκθέσεων για διάφορες δράσεις επαγγελματικής επιμόρφωσης, συστηματική συγκέντρωση πληροφοριών, ανάλυση μιας προβληματικής κατάστασης ή εργασίες έρευνας.
Ακόμη. Στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα ζητήματα που αφορούν το μέλλον έχουν για τους έφηβους μια αυξανόμενη σημασία. Όμως δεν μπορούν παρά να προσεγγιστούν από μια ψυχολογική σκοπιά. Διότι αυτά πράγματι αποτελούν το κίνητρο και το υπόβαθρο της ανάπτυξης σε αυτήν την ηλικία και καθιστούν δυνατή την αντιστάθμιση των κοινωνικών ντετερμινισμών στην σχολική πορεία και το μέλλον  του μαθητή.

Μια υπηρεσία των ψυχολόγων δεν διακινδυνεύει να απομονώσει τους Ψυχολόγους και να τους αποκόψει από τους διδάσκοντες εκπαιδευτικούς;

Αντίθετα. Η αναγνώριση των ψυχολόγων ως οργανωμένου κλάδου της εκπαίδευσης και του ρόλου τους στην Εθνική Εκπαίδευση θα έχει ως στόχο και αποτέλεσμα  να καταστεί δυνατή η καλυτέρευση της συνεργασίας του ψυχολόγου με τις ομάδες των διδασκόντων και με το άλλο προσωπικό που αναλαμβάνει τη βοήθεια και την παρακολούθηση των μαθητών.
Αυτή η συνεργασία είναι αναγκαία για την παρακολούθηση της εξέλιξης ατόμων που έχουν σχολικές δυσκολίες, προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων ή συμπεριφοράς, βίας, απουσιών, κ.α.
Επίσης, η συνεργασία είναι εξίσου αναγκαίο να ενισχυθεί για την ανάλυση των συγκεκριμένων συνθηκών και των καταστάσεων που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία και για την επεξεργασία σχεδίων δράσης (projets) κατάλληλων για την  υπέρβαση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν.
Είναι απαραίτητη μια αύξηση της πρόσληψης Ψυχολόγων, τόσο στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση όσο και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, για να ενισχυθεί η παρουσία τους μέσα στα σχολεία και στους χώρους της εκπαίδευσης. Έτσι θα εξασφαλισθεί ο διάλογος στις πολύ-επαγγελματικές ομάδες στελέχωσης των σχολείων και μια πιο στενή συνεργασία μαζί τους.
Ο ψυχολόγος που ασκεί το έργο του μέσα στα πλαίσια του σχολείου δεν μπορεί να παραγνωρίσει τα ζητήματα κατάκτησης της γνώσης. Αφενός διότι ψυχολογικά η κατάκτηση της γνώσης εντάσσει το άτομο και το εγγράφει ως υποκείμενο σε μια ιστορία που το περιβάλλει και το προεκτείνει κατά ένα μεγάλο μέρος. Αφετέρου, διότι αυτή αποτελεί μια υποκειμενική και κοινωνική δοκιμασία σύγκρισης που έντονα συμβάλλει στην ψυχολογική ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων. Η παραγνώριση της θα κατέληγε να σημαίνει ότι το διακύβευμα στο σχολείο δεν αφορά παρά μόνο ικανότητες της απομνημόνευσης και της λογικής σκέψης αποσπασμένες από ό,τι  δίνει νόημα και δυναμική στην ανάπτυξη και την δόμηση του ατόμου ως προσώπου!.
Αλλά παράλληλα, είναι αδιανόητο να περιορισθεί η προσέγγιση του ψυχολόγου μόνο σε ό,τι συμβαίνει μέσα στο σχολείο.
Οι οικογενειακές, κοινωνικές και επαγγελματικές πραγματικότητες ψυχολογικά επηρεάζουν πράγματι σε δύο επίπεδα: αφενός στους παράγοντες της ανάπτυξης του παιδιού και του εφήβου με τις συνήθειες της ζωής, τις ανησυχίες και τους περιορισμούς που παράγουν. Επίσης στην εφηβεία, από τις αβεβαιότητες που προκαλούνται σχετικά με το μέλλον του κάθε μαθητή ως ενήλικα άνδρα ή  γυναίκας, ενταγμένου κοινωνικά, ασκώντας ένα δεδομένο επάγγελμα.
Ο ρόλος του Ψυχολόγου στο σχολείο είναι διπλός. Στοχεύει να κατανοήσει και να βοηθήσει στη διευκρίνιση όλων αυτών των προκλήσεων που έχουν οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές και η οικογένεια τους. Έχει εξίσου στόχο την ανάλυση των συγκεκριμένων συνθηκών και των καταστάσεων στην εκπαίδευση και τη βοήθεια στην αναζήτηση προσαρμοσμένων λύσεων.

Εισαγωγή και απόδοση στα ελληνικά Π. Χηνάς, 2009




1 Association des conseillers d'orientation -psychologues de France
2 Association française des psychologues de l’Éducation nationale
3 Société française de psychologie
4 Syndicat national des enseignements du second degré
5 Syndicat national des psychologues
6 Syndicat national unitaire des instituteurs et professeurs des écoles
7 Syndicat national des psychologues de l’Éducation nationale

  

http://greekschoolpsychologists.blogspot.gr/2012/06/blog-post_04.html 

Τρίτη 28 Ιουνίου 2016

Μεγάλη δικαίωση για τους Σχολικούς Ψυχολόγους στην Εκπαίδευση και την Ειδική Αγωγή από το Συμβούλιο της Επικρατείας



NEWLAW
Δικηγορική Εταιρεία Τσιλώνης-Βογιατζόγλου
Τσιμισκή 10, 546 24 Θεσσαλονίκη Τηλ.: + 30 2310 551501 Φαξ:  + 30 2310 261503 newlaw@newlaw.gr www.newlaw.gr

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Μεγάλη δικαίωση για τους Σχολικούς Ψυχολόγους στην Εκπαίδευση και την Ειδική Αγωγή από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Με την υπ’ αρ. 3353/2015 Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η οποία βασίζεται απόλυτα στο πνεύμα και το γράμμα του Νόμου και του Συντάγματος, κρίνεται ότι για τη στελέχωση των σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης με ψυχολόγους (κλάδος ΠΕ23 Ψυχολόγων) προηγούνται στους διορισμούς οι ψυχολόγοι που κατέχουν μεταπτυχιακό στη Σχολική Ψυχολογία (ειδικευμένοι) έναντι αυτών που δεν κατέχουν ειδίκευση (ανειδίκευτοι).
Συγκεκριμένα το Συμβούλιο της Επικρατείας με την υπ’ αρ. 3353/2015 Απόφασή του απέρριψε την Αίτηση Ακύρωσης είκοσι τεσσάρων ανειδίκευτων ψυχολόγων, οι οποίοι στρέφονταν κατά του Υπουργείου και της διαδικασία προσλήψεων προσωρινών αναπληρωτών και ωρομισθίων ψυχολόγων, κατά το μέρος που οι υποψήφιοι με μεταπτυχιακό τίτλο στη Σχολική Ψυχολογία προτάσσονται όλων των υπολοίπων ψυχολόγων για πρόσληψη ως αναπληρωτές ωρομίσθιοι Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού.
Κατά της παραπάνω Αίτησης Ακύρωσης τριάντα τρεις Σχολικοί Ψυχολόγοι (ειδικευμένοι) άσκησαν Παρέμβαση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας διά της πληρεξουσίας δικηγόρου τους, Αυγής Βογιατζόγλου. Από την έναρξη της δικαστικής διαμάχης το καλοκαίρι του έτους 2012, με τεκμηρίωση υπερασπίστηκαν το δίκαιο και το αληθές σχετικά με την αναγκαιότητα της πρόταξης των Σχολικών Ψυχολόγων στις προσλήψεις.
Το ΣτΕ δέχθηκε τις θέσεις του Υπουργείου και των Παρεμβαινόντων απορρίπτοντας όλα τα επιχειρήματα των μη ειδικευμένων ψυχολόγων. Η Παρέμβαση έριξε φως σε καίριας σημασίας νομικά και πραγματικά ζητήματα και συνετέλεσε στη διαμόρφωση του σκεπτικού και της δικανικής κρίσης του Δικαστηρίου.

Τα βασικά σημεία της Απόφασης του ΣτΕ συνοψίζονται παρακάτω:
  1. Είναι σαφής η βούληση του νομοθέτη, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, να δώσει έμφαση στην ειδική εκπαίδευση των ψυχολόγων που θα προσληφθούν ως εκπαιδευτικό προσωπικό στις μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Η απαιτούμενη ειδική εκπαίδευση προβλέπεται τόσο από τον Νόμο για την άσκηση του επαγγέλματος των ψυχολόγων στην Ελλάδα, αλλά και ορίζεται στο Νόμο (Ν.1566/1985, άρθρο 35 παρ. 8) και είναι η κατοχή μεταπτυχιακού τίτλου στη Σχολική Ψυχολογία, το οποίο αποτελεί το ειδικό τυπικό προσόν διορισμού στις εν λόγω προσλήψεις.
  2.  Κατά τη διαδικασία πρόσληψης συντάσσονται ξεχωριστοί πίνακες: κύριοι πίνακες στους οποίους περιλαμβάνονται οι υποψήφιοι που διαθέτουν το ειδικό τυπικό προσόν της ειδίκευσης στη Σχολική Ψυχολογία που απαιτεί ο νομοθέτης για την πλήρωση της συγκεκριμένης θέσης και επικουρικοί πίνακες, όπου περιλαμβάνονται οι υποψήφιοι χωρίς μεταπτυχιακό τίτλο στη Σχολική ή Ψυχολογία και των οποίων η σειρά κατάταξης γίνεται με βάση τα μοριοδοτούμενα κριτήρια.
  3.  Ο όρος «προτίμηση» που ορίζει ο Νόμος για τον μεταπτυχιακό τίτλο στη Σχολική Ψυχολογία σημαίνει πρόταξη στον πίνακα επιλογής και υπαγορεύεται από λόγο δημοσίου συμφέροντος. Είναι βέβαια επιτρεπτή η συμμετοχή και εκείνων που δεν έχουν ειδίκευση, αλλά οι κάτοχοι της ειδικεύσεως προηγούνται στους διορισμούς των μη κατόχων της ειδικεύσεως, οι οποίοι διορίζονται επικουρικά μόνον εφόσον εξαντληθεί ο πίνακας των ειδικευμένων ψυχολόγων.

Πρόκειται για μια μεγάλη δικαίωση. Η Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας τερματίζει την ανασφάλεια που βίωναν κάθε έτος οι υποψήφιοι του κλάδου ΠΕ23 Ψυχολόγων σχετικά με τη διαδικασία των προσλήψεών τους στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επίσης, αναδεικνύει σε όλη της την έκταση την αναγκαιότητα της ειδικής κατάρτισης στα σχολεία και της αντιστοίχισης των προσόντων με τις προδιαγραφές της οργανικής θέσης.

Η πρόταξη των Σχολικών Ψυχολόγων στην Ειδική Αγωγή κι Εκπαίδευση αποτελεί πλέον και δικαστηριακή πραγματικότητα και ανοίγει το δρόμο στο επιστημονικό σωματείο της «ΕΝΩΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ  ΕΛΛΑΔΑΣ» («Ε.Σxo.Ψ.Ε.») να κινηθεί θεσμικά για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και την παροχή εξειδικευμένων ποιοτικών υπηρεσιών στους μαθητές της Ελλάδας. 

Η ανάπτυξη της σχολικής ψυχολογικής υποστήριξης της Εκπαίδευσης με βάση σύγχρονες διεθνείς προδιαγραφές και σύμφωνα με τις προτάσεις της ΟΥΝΕΣΚΟ και του Διεθνούς Γραφείου Εκπαίδευσης είναι αναγκαία και στη χώρα μας :
Α) με την σύσταση κεντρικής υπηρεσίας Σχολικής Ψυχολογικής Υποστήριξης στο Υπουργείο, η οποία θε επιφορτιστεί με την οργάνωση και την ενοποίηση, χωρίς δημοσιονομικό κόστος, όλων των προσφερόμενων υπηρεσιών ψυχολογικής υποστήριξης μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων. Σκοπός της δράσης της κεντρικής υπηρεσίας Σχολικής Ψυχολογικής Υποστήριξης η διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των προσπαθειών που καταβάλλουν οι εκπαιδευτικοί τόσο της γενικής όσο και της ειδικής αγωγής, καθώς και οι γονείς και η επίτευξη του στόχου όλοι οι μαθητές χωρίς διακρίσεις, για πρώτη φορά στη χώρα μας, εντός του σχολικού πλαισίου, δωρεάν και από το κατάλληλο και εξειδικευμένο προσωπικό, να ωφελούνται του δικαιώματος της εκπαίδευσης και να έχουν ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας και του δυναμικού τους.

Β) με τη μέριμνα για τους αναγκαίους διορισμούς και την τήρηση της νομιμότητας στις προσλήψεις με βάση τα προβλεπόμενα από τον νόμο τυπικά προσόντα διορισμού.
Θεσσαλονίκη, 11 Ιανουαρίου 2016

 



Ανάγκη τήρησης της Νομιμότητας και της χρηστής Διοίκησης για τους Ψυχολόγους στην εκπαίδευση και στην ειδική αγωγή

ΕΝΩΣΗ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ
GreekAssociationofSchoolPsychologists
Association Grecque des Psychologues Scolaires
Αρ. Πρωτ.: 8
14/11/2013
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
Προς
Υπουργό Παιδείας,
Υφυπουργό Παιδείας,
Υφυπουργό Εργασίας
Κοιν.
Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής εκπαιδευτικών Δράσεων Μονάδα β2
Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής
Περιφερειακούς Διευθυντές
Ψυχολόγους μέλη της ΕΣΧΟΨΕ
Εργαζομένους ΕΑΕ
ΜΜΕ
Θέμα: Ανάγκη τήρησης της Νομιμότητας και της χρηστής Διοίκησης για τους Ψυχολόγους στην εκπαίδευση και στην ειδική αγωγή
Σχετ. Έγγραφο Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων- Μονάδα β2 και της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής, με θέμα «Καθορισμός Υπηρεσίας Τοποθέτησης ωφελούμενων ανέργων στο πλαίσιο των Πράξεων του Υ.ΠΑΙ.Θ «Προώθηση της απασχόλησης μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα» (ΑΠ 1,2,3) ΑΠ 12563 12=11-2013)

Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ Παιδείας,
Με το ανωτέρω έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων- Μονάδα β2 και της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής, στο πλαίσιο του προγράμματος του ΟΑΕΔ «Προώθηση της απασχόλησης μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα» (ΑΠ 1,2,3), καλούνται οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να ετοιμάσουν επειγόντως πίνακες για τις ανάγκες (α) των σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ) και (β) των ΚΕΔΔΥ και των ΕΔΕΑΥ σε Ψυχολόγους και σε άλλες ειδικότητες σύμφωνα με πίνακα θέσεων κατά ειδικότητα για τις οποίες θα κάνει προκήρυξη ο ΟΑΕΔ και στις οποίες θα τοποθετήσει ανέργους με βάση τα δικά του κοινωφελή κριτήρια. Συγχρόνως σύμφωνα με πληροφορίες συγκαλούνται τα περιφερειακά ΠΥΣΕΕΠ για την κατανομή με βάση τις οργανικές και λειτουργικές ανάγκες στελέχωσης της ειδικής αγωγής, παρόλο που το πρόγραμμα ΟΑΕΔ δε εμπίπτει στις αρμοδιότητές τους και δεν προβλέπεται η συμμετοχή τους στην επιλογή και την τοποθέτηση των ωφελουμένων.
Είναι ενέργειες, που δεν συνάδουν με την μέχρι σήμερα διακηρυγμένη εκπαιδευτική πολιτική, και δε φαίνεται, με βάση το περιεχόμενο του εν λόγω έγγραφου, να εφαρμόζουν την νομοθεσία για τις ανάγκες ΕΑΕ ούτε να διασφαλίζουν την οργάνωση, ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία των οργανικών μονάδων και των υπηρεσιών εκπαίδευσης.
Τουναντίον, ιδιαίτερα με τις ΕΔΕΑΥ κατάφωρα παραβιάζουν την κείμενη νομοθεσία και αντιφάσκουν με την πρόσφατη διαβεβαίωσή σας, στις 29-10-2013, ότι « η πρόσληψη Ειδικού Εκπαιδευτικού προσωπικού ΕΕΠ προκειμένου να στελεχώσουν τις ΕΔΕΑΥ θα γίνει με τις Πράξεις «Ανάπτυξη Υποστηρικτικών Δομών για Ένταξη και Συμπερίληψη στην Εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες- Μετατροπή του Ειδικού Σχολείου σε Κέντρο Υποστήριξης Ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης» και ότι δεν υφίσταται διαδικασία απ’ένταξης αυτών ούτε υλοποιούνται μέσω της κοινωφελούς εργασίας του ΟΑΕΔ» (απάντηση Υπουργού Παιδείας ημ. 29-10-2013 (ΑΠ 161545/ ΙΚ ΕΞ) στην αναφορά Κοινοβουλευτικού Ελέγχου των Βουλευτών κκ Κουράκη και Πάντζα (ΠΑΒ 836/1-10-2013 ) που κατέθεσαν με βάση τις επιστολές της Ε.Σχο.Ψ.Ε με θέμα την τήρηση της νομιμότητας και τις αρνητικές πρακτικές στην σχολική ψυχολογική υποστήριξη και γενικά στην εκπαίδευση).
Το εν λόγω έγγραφο, με την πρόβλεψη να καλυφτούν οι ανάγκες πχ στις ΕΔΕΑΥ με πρόσληψη ανέργων και με προγράμματα πουυλοποιούνται μέσω της κοινωφελούς εργασίας του ΟΑΕΔ, προκάλεσε νέα δικαιολογημένη σύγχυση και αναστάτωση στους εργαζομένους,όσον αφορά στην τύχη των προγραμμάτων στελέχωσης της ΕΑΕ και επιδείνωσε την τρίμηνη ανασφάλεια και τις συνθήκες ψυχολογικής εξουθένωσης των υποψηφίων, που είναι στους αξιολογικούς πίνακες του Υ.ΠΑΙ.Θ.
Όμως, με το περιεχόμενο του εισάγει πρακτικές που είναι απαξιωτικές για το ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό της ΕΑΕ και εμπεριέχει νέες ενέργειες με τις οποίες, δυστυχώς, χειροτερεύουν όσα αναφέραμε με τις προηγούμενες επιστολές μας για «ανορθολογικές πρακτικές που επιδεινώνουν τις συνθήκες εκπαίδευσης, αλλά και που υποσκάπτουν τη νομιμότητα και ματαιώνουν τις διαδικασίες της Δημοκρατίας σε θέματα της εκπαίδευσης».
                Με την επιστολή της νομικής Εκπροσώπου μας και με την ανοικτή επιστολή μας που σας επέδωσε προσωπικά στις 22 Σεπτεμβρίου 2013 και κατατέθηκαν από τους Βουλευτές στην αναφορά τους στην Βουλή, σας επισημάναμε μεταξύ πολλών άλλων και τονίσαμε ότι ο σχεδιασμός να καλυφτούν οι ανάγκες στελέχωσης ΕΑΕ από προγράμματα του ΟΑΕΔ για κοινωφελή εργασία και απόκτηση εργασιακής εμπειρίας «ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΚΤΡΟΠΗ η οποία ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΟΣΟ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΟ Ν.3614/2007 για την εφαρμογή των πράξεων ΕΣΠΑ στον τομέα Παιδείας και τον κανονισμό του προγράμματος και τις προκηρύξεις στην Διαύγεια του προγράμματος των νομοθετημένων ΕΔΕΑΥ».
Αξιότιμοι Κύριοι Υπουργοί Παιδείας και Εργασίας,
Το πρόγραμμα όπως περιγράφεται από το Υ.ΠΑΙ.Θ και τον ΟΑΕΔ περιλαμβάνει:
1) κατανομή ειδικοτήτων και θέσεων προσωπικού στην ΕΑΕ σύμφωνα (α) με τις ανάγκες των σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, των ΚΕΔΔΥ και των ΕΔΕΑΥ (β) λαμβάνοντας υπόψη τον εγκεκριμένο Πίνακα κατανομής ειδικοτήτων και
2) σύμφωνα με μια διαδικασία και κριτήρια του ΟΑΕΔ που αφορούν γενικά στο εργατικό δυναμικό και όχι ειδικά σε ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό και ειδικά νομοθετημένα προσόντα. Έτσι δεν διαχειρίζεται τους υποψηφίους να εργαστούν στην ΕΑΕ ως έχοντας επιστημονική επαγγελματική «ειδικότητα», με την έννοια των νόμων της ΕΑΕ για τους κλάδους και τα προσόντα του προσωπικού ΕΑΕ (κεφ. Γ του ν.3699/2008) αλλά ως ασκούντες ένα είδος απασχόλησης σε ένα τομέα δραστηριότητας πχ ΒΟΗΘΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΥΕ. Δηλ. το πρόγραμμα αναφέρεται σε «ειδικότητες» που δεν είναι νομοθετημένες και δεν προβλέπονται αντίστοιχες «ανάγκες» στην Ειδική Αγωγή.
Επί πλέον, ορθολογικά, τα ζητήματα απόκτησης εμπειρίας ανέργων ψυχολόγων σε θέσεις άσκησης του έργου του Ψυχολόγου στην εκπαίδευση καθώς και η στελέχωση της εκπαίδευσης, και ιδιαίτερα της ψυχολογικής υποστήριξης της διαδικασίας της εκπαίδευσης και της μάθησης των παιδιών, δεν μπορούν να συνταυτίζονται και οργανωτικά να περιπλέκονται με στιγμιαίες πράξεις και λογικές πχ καθαριότητας χώρου.
Όπως επισημάναμε με τις επιστολές που κατατέθηκαν στη Βουλή, η στελέχωση της εκπαίδευσης βασικά από ψυχολόγους που θα προσληφθούν στο πλαίσιο ολιγόμηνου προγράμματος για «κοινωφελή εργασία», σαν επισκέπτης στο σχολείο, με στόχο την «απόκτηση εμπειρίας», παραβιάζει τη δεοντολογία και τα διεθνή πρότυπα της επιστημονικής επαγγελματικής ταυτότητας του Ψυχολόγου και τις αρχές καλής πρακτικής τόσο για την απόκτηση εμπειρίας και πρακτικής άσκησης νέων ψυχολόγων όσο και για τη ψυχολογική υποστήριξη στην εκπαίδευση. Από τη σκοπιά των συνεπειών ούτε ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να θεωρηθεί εφόσον δεν γίνεται σε οργανωμένο πλαίσιο άσκησης του έργου του ψυχολόγου και υπό την επίβλεψη έμπειρου ψυχολόγου στο προσφερόμενο έργο αλλά ούτε και «κοινωφελής» τόσο για τους ιδίους ως επαγγελματίες όσο και για τα σχολεία και για τα παιδιά. Μάλιστα, είναι εξόχως στρεβλωτική και επιζήμια η στελέχωση με αυτό τον τρόπο του καινοτόμου θεσμού των ΕΔΕΑΥ, στην πρώτη φάση ίδρυσής τους, αντιφάσκει με τη λογική του διετούς ΕΣΠΑ για τις ΕΔΕΑΥ και υποσκάπτει τη δυνατότητα ανάπτυξης της εξειδικευμένης ψυχολογικής υποστήριξης των σχολείων και των μαθητών και βελτίωσης της ποιότητας όλων των συντελεστών της εκπαίδευσης.
Συγχρόνως, διοικητικά φαίνεται ότι διασφαλίζεται η μεγιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών, εφόσον προηγείται η κατανομή των αναγκών σε Ψυχολόγους στην ΕΑΕ και προβλέπεται μέσω ΟΑΕΔ, με βάση τον ήδη εγκεκριμένο πίνακα, να στελεχωθούν σχεδόν όλες οι ανάγκες στα ΚΕΔΔΥ και τις ΕΔΕΑΥ. Εύλογο είναι το ερώτημα γιατί αριθμητικά οι θέσεις από τον ΟΑΕΔ είναι σχεδόν όσες οι πιστώσεις (150 + 400) Ε.Ε.Π, από το ΕΣΠΑ του Υ.ΠΑΙ.Θ.; Θα αξιοποιούνται μόνο για την πρόσληψη αναπληρωτών στις εναπομείναντες θέσεις Ε.Ε.Π. στα ΚΕΔΔΥ και τις ΕΔΕΑΥ;
Αυτή η επείγουσα πρόταξη της κατανομής των αναγκών στην ΕΑΕ για να καλυφτούν με πρόσληψη από το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ, πριν την ρύθμιση της οργάνωσης και της στελέχωσης των ΕΔΕΑΥ, δεν είναι η μόνη ενέργεια μη σωστής οργάνωσης και ομαλούς εφαρμογής της νομοθεσίας ΕΑΕ.
Τελικά φέτος έχουμε μέχρι σήμερα μια σωρεία από ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα εκπαίδευσης: διαχωρισμός του προγραμματισμού της στελέχωσης της ΕΑΕ από την στελέχωση της γενικής εκπαίδευσης, προγραμματισμένη καθυστέρηση στη στελέχωση των δομών της εκπαίδευσης με το προβλεπόμενο από την εκπαιδευτική νομοθεσία προσωπικό ΕΕΠ, μη τήρηση των ανακοινωθέντων χρονοδιαγραμμάτων, συρρίκνωση σε πεντάμηνο της ψυχολογικής υποστήριξης της ΕΑΕ αντί στο δεκάμηνο όπως προβλεπόταν πχ για τις ΕΔΕΑΥ από το αντίστοιχο ΕΣΠΑ, δηλ πρακτικά η εξομοίωση της ΕΑΕ με το χρονοδιάγραμμα του ΟΑΕΔ.
Όλες αυτές οι ενέργειες δημιουργούν εκ του αποτελέσματος εντύπωση αδιαφορίας και αναλγησίας για τις συνέπειες στα παιδιά, αν όχι μεθόδευσης και συνεχούς προσπάθειας συνταύτισης και μετατροπής των αναγκών στελέχωσης της ΕΑΕ σε ανάγκες για «Προώθηση της απασχόλησης μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα» και παραγνώρισης των νομοθετημένων αναγκών ΕΑΕ, σαν να υπάρχει άλλη πολιτική για την εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή και αναπηρία.
Αξιότιμοι Κύριοι Υπουργοί,
Με τις πιο πάνω αναφερόμενες ενέργειες
α) παραβιάζονται η νομιμότητα, η χρηστή χρήση των διαθεσίμων πιστώσεων και η βελτίωση της ποιότητας όλων των συντελεστών της εκπαίδευσης,
β) υποβαθμίζονται τα διεθνή πρότυπα καλής πρακτικής και η επιστημονική επαγγελματική ταυτότητα του Ψυχολόγου,  τόσο για την απόκτηση εμπειρίας και πρακτικής άσκησης νέων ψυχολόγων, όσο και για τη σχολική ψυχολογική υποστήριξη στην εκπαίδευση,
γ) συσσωρεύονται παράγοντες με άμεσες και δια βίου αρνητικές συνέπειες στα παιδιά.
Επειδή δεν είναι αποδεκτές οι εκπτώσεις στα Δικαιώματα και στην ποιότητα της Εκπαίδευσης και της Ειδικής Αγωγής.

Σας ΚΑΛΟΥΜΕ και ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ σας ΖΗΤΟΥΜΕ:
  • να περιφρουρήσετε την ισότιμη συμμετοχή όλων των μαθητών στην εκπαίδευση, την επαρκή στελέχωση και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες η/και αναπηρία, 
  • να καταστήσετε σαφές σε όλους τους αρμοδίους για τον σχεδιασμό και τη διοίκηση μέτρων και πράξεων στην εκπαίδευση ότι δεν επιτρέπετε οποιαδήποτε συνταύτιση των προγραμμάτων στελέχωσης της εκπαίδευσης Υ.ΠΑΙ.Θ. με προγράμματα του ΟΑΕΔ για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας ανέργων,
  • να ενημερώσετε άμεσα τους περιφερειακούς διευθυντές εκπαίδευσης ότι α) το πρόγραμμα ΟΑΕΔ δεν αφορά σε οργανικές/ λειτουργικέςανάγκες των σχολείων, των ΚΕΔΔΥ και των ΕΔΕΑΥ αλλά σε επιπρόσθετο προσωπικό που μπορεί να είναι χρήσιμο στο πλαίσιο κοινωφελούς εργασίας και β) οι ψυχολόγοι από το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι ασκούν το έργο τους με εποπτεία και υποστήριξη από έμπειρο ψυχολόγο-στέλεχος των ΚΕΔΔΥ ή των ΕΔΕΑΥ στα Κέντρα Υποστήριξης ΕΑΕ,
  • να διασφαλισθεί και να γίνει σαφές σε όλους ότι οι προσλήψεις για το πρόγραμμα ΟΑΕΔ θα γίνουν τουλάχιστο ένα δίμηνο μετά την στελέχωση των ΕΔΕΑΥ και των άλλων δομών ΕΑΕ,
  • να επιταχύνετε την ενασχόληση των αρμοδίων κατά προτεραιότητα για τη στελέχωση των ΕΔΕΑΥ και των ΚΕΔΔΥ,
  • να σχεδιάσετε αντισταθμιστικά μέτρα για την συσσωρευμένη καθυστέρηση στην εκπαίδευση των μαθητών ΕΑΕ και μέτρα αντιμετώπισης του πολλαπλασιασμού, της συσσώρευσης προβλημάτων και φόρτου εργασίας για το ΕΕΠ λόγω της αβελτηρίας της διοίκησης,
  • να φροντίσετε ώστε η ΕΑΕ να έχει ισότιμα και συγχρόνως με την γενική εκπαίδευση επαρκή μέσα για την οργάνωση, ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία της και να στηρίζονται οι ψυχολογικές διαστάσεις του εκπαιδευτικού έργου και του ρόλου του σχολείου ορθολογικά και με βάση σύγχρονες καλές πρακτικές.
Συγχρόνως, ζητούμε συνάντηση μαζί σας για να υποβάλουμε περαιτέρω προτάσεις.

Με εκτίμηση,
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος                                                                        Η Γ. Γραμματέας
Ηλίας Βασιλειάδης                                                                Δ. Καραδημούλα




Η Ε.Σχο.Ψ.Ε  είναι αναγνωρισμένο μη κερδοσκοπικό επιστημονικό  σωματείο επαγγελματιών Ψυχολόγων που εργάζονται για τις ανάγκες της εκπαίδευσης και είναι αφοσιωμένοι  στην ανάπτυξη της ποιότητας της  εκπαίδευσης όλων των μαθητών και των Σχολικών Ψυχολογικών Υπηρεσιών. Διέπεται αυστηρά από επιστημονικές αρχές και μια δεοντολογία που στηρίζεται στις διακηρύξεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων του παιδιού και των δικαιωμάτων των αναπήρων.
( Πρωτ. Αθηνών 29724 ).Η Ε.Σχο.Ψ.Ε είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης  Σχολικής Ψυχολογίας ISPA
 https://www.alfavita.gr/arthron/%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%B7-%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BC%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%87%CF%81%CE%B7%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CE%AF%CE%BA%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7

Ένωση Σχολικών Ψυχολόγων Ελλάδας: Η παιδεία αξίζει!όσο και αν κοστίζει!

Ένωση Σχολικών Ψυχολόγων Ελλάδας: Η παιδεία αξίζει!όσο και αν κοστίζει!

Σήμερα στη χώρα μας καθημερινά ζούμε, όπως και οι πολίτες άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης,της αύξησης των ανισοτήτων και της αποσάθρωσης θεσμών που στηρίζουν την ποιότητα της ζωής ή και της δημιουργίας δυσκολιών στην κάλυψη βασικών αναγκών της ζωής.

Όμως τα προβλήματα δεν οφείλονται μόνο σε οικονομικές λογιστικές δυσκολίες στην εξυγίανση και τη σταθεροποίηση της οικονομίας ή τις διεθνείς σχέσεις της χώρας με τους δανειστές. Οι αρνητικές συνέπειες στους ανθρώπους και στην κοινωνία προκαλούνται και από τις αντιλήψεις που έχουν μερικοί ότι τα έξοδα του κράτους αποτελούν το πρόβλημα και ότι η λύση στα οικονομικά προβλήματα μπορεί να βρεθεί αδιαφορώντας για τις συνέπειες στους ανθρώπους και μάλιστα θυσιάζοντας τις ανάγκες και τα ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών.
Είναι μια πρακτική που παραγνωρίζει ότι η επένδυση σε υπηρεσίες για τα παιδιά και μάλιστα στην εκπαίδευση, σε περίοδο κρίσης, σύμφωνα με ειδικούς της οικονομικής ανάπτυξης και διεθνείς φορείς, αποτελεί προτεραιότητα και προϋπόθεση για πραγματική ανάπτυξη και ουσιαστικό ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης. Όπως επισημαίνει ο Νομπελίστας Οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης, η επένδυση στην Παιδεία είναι εργαλείο οικονομικής πολιτικής και επένδυση στο μέλλον.


Η Ένωση Σχολικών Ψυχολόγων (Ε.Σχο.Ψ.Ε.) με βάση το καταστατικό της έχει σκοπούς την προώθηση της βελτίωσης της ποιότητας της εκπαίδευσης και την εισήγηση μέτρων που διασφαλίζουν τα δικαιώματα των παιδιών.
Θεωρούμε απαράδεκτο, με πρόσχημα την κρίση, για πρόσκαιρο και λογιστικό όφελος, να γίνονται περικοπές στην εκπαίδευση ή να αναβάλλονται μέτρα κάλυψης των αναγκών όλων των παιδιών και έτσι να εμποδίζεται η φοίτησή τους στο σχολείο.
Για αυτό χαιρετίζουμε και υποστηρίζουμε την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για συγκέντρωση υπογραφών με σύνθημα Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΞΙΖΕΙ!ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΝ ΚΟΣΤΙΖΕΙ!, με στόχο να υποχρεωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ, να προτείνει νομοθεσία για «εξαίρεση των δαπανών κάθε εθνικού προϋπολογισμού για την εκπαίδευση από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος».

Βασικοί στόχοι της πρωτοβουλίας είναι 1. Η καταπολέμηση της ανισότητας με την παροχή ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση και την κατάρτιση για όλους τους νέους της Ευρώπης. 2. Η διασφάλιση των αναγκαίων υποδομών και μέσων για την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στην Ευρώπη εν μέσω κρίσης. 3. Ενίσχυση και προάσπιση της ανάπτυξης και των δημοκρατικών θεσμών και εξασφάλιση της απασχόλησης των νέων γενεών μέσω της επένδυσης στην εκπαίδευση. 4. Η υποστήριξη των ευρωπαϊκών πολιτικών Ορίζοντας 2020.


Συγχρόνως, επισημαίνουμε ότι στην Ελλάδα τα προβλήματα της εκπαίδευσης δεν οφείλονται μόνο στην σημερινή οικονομική κρίση. Έχουμε χρόνιες «μαύρες τρύπες» στην οργάνωση και στελέχωση της εκπαίδευσης με αρνητικές συνέπειες στην πρόσβαση και στην ποιότητά της αλλά και στην ικανότητα να χρησιμοποιηθούν ορθολογικά και αποτελεσματικά οι διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι και οι προσπάθειες του προσωπικού της εκπαίδευσης.
Για παράδειγμα, φέτος, παρά την αριθμητική αύξηση των πιστώσεων για πρόσληψη προσωπικού, μέχρι σήμερα δεν καλύπτονται οι ανάγκες στήριξης όλων των μαθητών με αναπηρία και αυξήθηκαν αυτοί που εμποδίζονται να ωφεληθούν ή και να φοιτήσουν στο σχολείο. Η όλη διαχείριση του ζητήματος δείχνει μια αδυναμία προγραμματισμού και γίνεται με τρόπο που με τις συνεχείς αναβολές και αυτοσχέδιες αλλαγές μεγιστοποιεί τις αρνητικές συνέπειες και την ανασφάλεια, σε βαθμό ψυχολογικής κακοποίησης, των παιδιών και των γονιών αλλά και του προσωπικού και της οικογένειας του που επί τρίμηνο αναμένει από μέρα σε μέρα την οσονούπω πρόσληψη του.
Επίσης, έχουμε τομείς και παράγοντες της εκπαίδευσης που δεν λαμβάνει υπόψη η εκπαιδευτική πολιτική μας ή χρησιμοποιεί σχετικά ξεπερασμένα ανορθολογικά πρότυπα πρακτικής.
Η χώρα μας δεν θέτει στο κέντρο της εκπαιδευτικής πολιτικής την επαγγελματικά εξειδικευμένη ψυχολογική υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου και του ρόλου του σχολείου. Συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε τους ψυχολόγους στο σχολείο βασικά μόνο όταν υπάρχει πρόβλημα ψυχικής υγείας και όχι για την πρόληψη. Δεν εστιάζουμε στην στήριξη του εκπαιδευτικού έργου και την επίτευξη του στόχου όλοι οι μαθητές, χωρίς διακρίσεις, να ωφελούνται του δικαιώματος της εκπαίδευσης και να έχουν ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.


Νομίζουμε είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε τι έλεγαν οι εμπειρογνώμονες της Ουνέσκο, του Ινστιτούτου της Εκπαίδευσης και της ΠΟΥ, την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ για την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της Ευρώπης, στην ιδρυτική Συνδιάσκεψη για τις Ψυχολογικές Υπηρεσίες για τα Σχολεία. «Είναι κοντόφθαλμη πολιτική, προμελετημένα ή λόγω έλλειψης προσωπικού, οικονομικών πόρων ή λόγω υποχρεώσεων, να περιορίζεται η ψυχολογική υπηρεσία μόνο στο έργο της εντόπισης, διάγνωσης και θεραπείας δυσπροσάρμοστων ή παιδιών με αδυναμίες. Η ενεργητική πρόληψη εκπαιδευτικών, κοινωνικών ή συναισθηματικών διαταραχών και η εποικοδομητική βελτίωση του σχολικού και οικογενειακού περιβάλλοντος των παιδιών μακρόχρονα (κοινωνικά και οικονομικά) κοστίζουν λιγότερο από τις θεραπείες περιπτώσεων που αφέθησαν να εξελιχθούν σε σημείο που κάτι δραστικό θα πρέπει να γίνει.» (Αμβούργο 1954).
Σήμερα, τα προγράμματα (π.χ. πρώιμης παρέμβασης) όπου χρειάζεται να πρωτοστατεί η σχολική ψυχολογική υποστήριξη παιδιών και οικογενειών, με βάση υπολογισμούς διεθνών οργανισμών όπως ο ΟΟΣΑ, μπορούν να προσφέρουν όφελος μέχρι 6% του ΑΕΠ.
Δυστυχώς εμείς πρωτοπορούμε με αστάθεια, ανασφάλεια και αυτοσχεδιασμούς τύπου εξάμηνης κοινωφελούς εργασίας(sic) για πρακτική άσκηση ανέργων αντί να σχεδιάζουμε και διασφαλίζουμε ενιαία την οργάνωση και τη στελέχωση με όλο το αναγκαίο προσωπικό της εκπαίδευσης όλο το σχολικό έτος, όλων των παιδιών.
Είναι πρακτικές που σπαταλούν τους χρηματικούς πόρους χωρίς όφελος στην εκπαίδευση αλλά και με αρνητικές ανυπολόγιστες συνέπειες τόσο στα ίδια τα παιδιά, στην εκπαίδευση και στο γενικό σύνολο. Είμαστε σίγουροι, ότι το όφελος από την θρυλική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, όσο τέλεια και αν γίνει, δεν θα αντισταθμίσει τις ζημιές ούτε ισοδύναμα θα βοηθήσει την εκπαίδευση των παιδιών που σήμερα αντί να πηγαίνουν σχολείο είναι ακόμη στο σπίτι τους!
Επί πλέον, σήμερα, μια τέτοια πολιτική παραβιάζει την Διεθνή Σύμβαση για τα ανθρώπινα Δικαιώματα του Παιδιού και την Διεθνή Σύμβαση για τα ανθρώπινα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.


Η Ε.Σχο.Ψ.Ε. καλεί τα μέλη της, τους ψυχολόγους και φοιτητές Ψυχολογίας καθώς και όλους τους συναδέλφους συνεργάτες στην εκπαίδευση και την ειδική αγωγή και όλους τους γονείς ενεργά να υποστηρίξουν την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για συγκέντρωση υπογραφών με σύνθημα Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΞΙΖΕΙ!ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΝ ΚΟΣΤΙΖΕΙ και να την προσυπογράψουν στοhttps://ec.europa.eu/citizens-initia...15/public/inde...
Όμως, επειδή το πρόβλημα στην χώρα μας είναι κρίσιμο και επείγον, δεν πρέπει να περιμένουμε την έκβαση της πρωτοβουλίας στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για αυτό όλοι μαζί καλούμε τους Έλληνες βουλευτές να υιοθετήσουν και να υπογράψουν την πρωτοβουλία. Ταυτόχρονα τους καλούμε στα πλαίσια της αρμοδιότητας τους να πάρουν νομοθετική πρωτοβουλία που να αφορά τόσο το επίπεδο των δαπανών όσο και τις αντιλήψεις που καθορίζουν την οργάνωση της εκπαίδευσης, ώστε να γίνεται σεβαστή η επιταγή του συντάγματος για την εκπαίδευση καιτην μέριμνα για όλα τα παιδιά χωρίς διακρίσεις.
Όλοι όσοι υπογράφουν παρακαλούμε να μας στείλετε στο εmail της Ε.Σχο.Ψ.Ε. schoolpsy@schoolpsy.net μήνυμα ως εξής: «Στηρίζουμε την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΞΙΖΕΙ!ΟΣΟ ΚΑΙ ΑΝ ΚΟΣΤΙΖΕΙ και καλούμε τους Έλληνες βουλευτές να πάρουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε στη χώρα μας να είναι προτεραιότητα η Εκπαίδευση όλων των παιδιών», προσθέτοντας το ονοματεπώνυμο και την ειδικότητα. Στόχος μας είναι να συγκεντρώσουμε όλα τα αιτήματα μέχρι την πρώτη του Δεκέμβρη Ημέρα των ατόμων με αναπηρία και να τα προωθήσουμε στη Βουλή και στα ΜΜΕ.

Όλοι μαζί μπορούμε να αλλάξουμε την κατάσταση στην εκπαίδευση και την ποιότητα ζωής των παιδιών που είναι το μέλλον αυτού του τόπου!

29/10/2013
το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Σχο.Ψ.Ε.
---------------------------
Πηγή: alfavita.gr

Ρόλος των Σχολικών Ψυχολόγων και των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών σε ένα περιβάλλον βίας Εισήγηση Pr Scott Poland 2003

Ρόλος των Σχολικών Ψυχολόγων και των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών  σε ένα περιβάλλον βίας.
Στρατηγικές  Πρόληψης και παρέμβασης.
με Εισηγητή τον κύριο Scott Poland
Διευθυντή Σχολικών Ψυχολογικών Υπηρεσιών, Houston Texas
π. Πρόεδρο της Αμερικάνικης Ένωσης Σχολικών Ψυχολόγων,
Ε.Σχο.Ψ.Ε. 2003,μεταφραση Π. Χηνάς

Ημερίδα
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2003, 19.15-21.00 μμ.


 Εισαγωγή
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου η βία και ο θάνατος ενός παιδιού δυστυχώς δεν είναι σπάνιο γεγονός. 
Σε πολλές χώρες οι νέοι σκοτώνονται λόγω των πολέμων και των τρομοκρατικών ενεργειών. Στην Ελλάδα, πολύ συχνά, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας δημοσιοποιούν διεθνείς τραγωδίες ή θανάτους παιδιών που συμβαίνουν στο σπίτι ή σε περίπτωση ατυχημάτων σε παιδικές χαρές ή με τα σχολικά αυτοκίνητα και έχουμε συνεχή κίνδυνο  φυσικής καταστροφής. Όλα αυτά με δραματικό τρόπο επηρεάζουν τα παιδιά μας και την λειτουργία τους στο σχολείο. 
Πώς μπορούμε, εμείς στα σχολεία, να αντιδράσουμε σε αυτές τις συνέπειες και τι μπορούμε να κάνουμε; Τι έχουμε μάθει από τις πρόσφατες τραγωδίες σε άλλα μέρη του κόσμου που μπορεί να είναι χρήσιμο για το σχολικό προσωπικό; Πώς οι σχολικές συμβουλευτικές υπηρεσίες και οι σχολικοί ψυχολόγοι μπορούν καλύτερα να βοηθήσουν; 
Σε ποιες κατευθύνσεις θα πρέπει να αναπτυχθεί το σχολικό σύστημα ώστε να έχουμε και στην Ελλάδα σύγχρονες, συστηματικές υπηρεσίες στήριξης του σχολείου στις ψυχολογικές διαστάσεις του;

Το σωματείο των Ελλήνων Σχολικών Ψυχολόγων -η Ε.Σχο.Ψ.Ε με στόχο την ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης και την ενδυνάμωση του σχολείου στο έργου του, διοργανώνει ημερίδα με θέμα: Κρίσεις και Βία στα Σχολεία- Ρόλος των Σχολικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών και των σχολικών Ψυχολόγων σε ένα περιβάλλον Βίας, στην .
Προσκεκλημένος ομιλητής είναι ο Σχολικός Ψυχολόγος Dr. Scott Poland  που είναι έμπειρος σε παρέμβαση μετά από τρομοκρατικά γεγονότα στις ΗΠΑ και τους πυροβολισμούς σε σχολεία για τους οποίους συχνά μιλούν τα ελληνικά ΜΜΕ και διεθνώς αναγνωρισμένος εμπειρογνώμονας για την αντιμετώπιση των σχολικών κρίσεων και των συναισθηματικών συνεπειών που αφορούν τα παιδιά.
Η κεντρική ομιλία, της οποίας το κείμενο ακολουθεί σε μετάφραση, απευθύνεται σε ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, εκπαιδευτικούς, διευθυντές σχολείων και σχολικούς συμβούλους και περιγράφει σύντομα και πρακτικά μερικά μαθήματα από το μέτωπο των σχολικών κρίσεων, για την οργάνωση των σχεδίων παρέμβασης σε κρίση και τις καλύτερες πρακτικές στην παρέμβαση και την πρόληψη κρίσεων.
Ο Πρόεδρος της Ε.Σχο.Ψ.Ε.
Παναγιώτης Χηνάς
.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ

ΟΤΑΝ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΕΙ  ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΣ
Πολλά έχω μάθει από την εικοσιπενταετή εργασία μου ως σχολικός ψυχολόγος και από την εμπειρία μου ως μέλος εθνικών ομάδων παρέμβασης σε κρίσεις μετά από τραγωδίες  σε πολλές περιοχές στις ΗΠΑ, για παράδειγμα της βόμβας στην πόλη Οκλαχόμα, της τρομοκρατίας, της 9/11/01 και των πυροβολισμών σε σχολεία στην Paducah, Jonesboro και Littleton.
Οι σχολικοί ψυχολόγοι και οι σύμβουλοι λογικά καλούνται να παρέχουν άμεση παρέμβαση μετά από μια τραγωδία. Είναι ουσιαστικά απαραίτητο να έχουμε τις δεξιότητες που χρειάζονται σε αυτή την περίπτωση και το πρώτο μέρος αυτής της ομιλίας θα εστιασθεί  στην παρέμβαση. Το δεύτερο μέρος θα εστιασθεί στον σημαντικό ρόλο  της πρόληψης και του έγκαιρου προγραμματισμού.   Οι σχολικοί ψυχολόγοι και οι σύμβουλοι διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο στον προγραμματισμό και την πρόληψη. Η εμπειρία μου είναι ότι ένας επαγγελματίας που ενδιαφέρεται και είναι ενημερωμένος στις αναγκαίες γνώσεις μπορεί να έχει αποφασιστικό ρόλο στο αν ένα σχολείο έχει ή δεν έχει ένα καλό σχέδιο παρέμβασης σε κρίσεις.
Είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας ότι παρόλο που πολύ σπάνια συμβαίνει να έχουμε  έναν θάνατο στο χώρου του σχολείου, δυστυχώς ο θάνατος ενός παιδιού δεν είναι σπάνιο γεγονός. Με βάση τα στατιστικά δεδομένα για τους διαπιστωμένους θανάτους από το Αμερικανικό κέντρο Ελέγχου των Ασθενειών υπολογίζεται  ότι οι θάνατοι είναι περίπου
§  1 στους 1200 μαθητές στο λύκειο
§  1 στους 3000 στη γυμνάσιο
§  1 στους 4000 μαθητές δημοτικών σχολείων πεθαίνει ή σκοτώνεται ετησίως.
Δεν έχουμε διαθέσιμους αριθμούς για άλλους θανάτους που βεβαίως επηρεάζουν τα σχολεία, όπως ο θάνατος ενός μέλους του σχολικού προσωπικού ή ενός γονέα.

Οι εκπαιδευτικοί  στις ΗΠΑ είχαν πολύ μεγάλη επαγγελματική εμπειρία στη διαχείριση των συναισθημάτων μετά από έναν θάνατο. Μερικά από τα βασικά σημεία που έχουμε μάθει είναι τα εξής:
§  Να μην υποτιμάται ο αντίκτυπος του θανάτου.
§  Όσο πιο γρήγορα προσφέρεται συναισθηματική βοήθεια τόσο καλύτερη η προσαρμογή.
§  Η επεξεργασία από το προσωπικό πρέπει να είναι πρωταρχική και υποχρεωτική.
§  Να προγραμματίζεται συνάντηση με τους γονείς.
§  Να κοινοποιούνται όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα.
§ Να δίνονται ευκαιρίες στους μαθητές και στο προσωπικό για να μιλήσουν για τα συναισθήματα τους.
§  Να αναγνωρίζεται ότι υπάρχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες.
§  Χωρίς δισταγμό να παραμερίζονται οι ανάγκες για το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και να αναβάλλονται οι εξετάσεις και τα τεστ.

Το πρώτο βήμα όταν συμβεί ένας θάνατος είναι να ελεγχθούν τα δεδομένα. Οι σχολικοί διευθυντές πρέπει να έρθουν σε επαφή με κατάλληλες πηγές για την επαλήθευση των πληροφοριών όπως η αστυνομία και ένα κοντινό μέλος της οικογένειας (γονείς του αποθανόντος παιδιού ή σύζυγος του μέλους του προσωπικού). Ο διευθυντής πρέπει έπειτα να χρησιμοποιήσει το σχολικό «Δέντρο  Επείγουσας Κινητοποίησης»* για να ειδοποιήσει όλα τα μέλη του σχολείου. Αυτό είναι σημαντικό για να δοθεί η ευκαιρία στα μέλη του σχολικού προσωπικού να επεξεργασθούν τα δικά τους ερωτήματα όσον αφορά στην κρίση και την απώλεια, για να έχουν την ευκαιρία να αναζητήσουν εξωτερική υποστήριξη, και να οργανωθεί μια συνάντηση του προσωπικού προτού να συνεδριάσει επίσημα το σχολείο. Εάν κατά την διάρκεια της συνεδρίασης του σχολείου γίνει η επαλήθευση του θανάτου, τότε ο διευθυντής πρέπει να γράψει ένα σημείωμα και να δοθεί στο χέρι κάθε μέλους του προσωπικού. Σε αυτό δηλώνεται το όνομα των αποθανόντων, η αιτία και ο χρόνος του θανάτου και πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται προτάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα μέλη του προσωπικού μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές.

*Το «Δέντρο Επείγουσας Κινητοποίησης» είναι η διαδικασία επείγουσας επικοινωνίας και ειδοποίησης μεταξύ των μελών του σχολικού συστήματος. Δηλ. προκαθορίζεται ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ένα άτομο καλεί και ειδοποιεί άλλα 5. Το καθένα από αυτά ειδοποιεί  άλλα 5 που επίσης το καθένα καλεί 5 επιπλέον άτομα ώστε να ειδοποιηθούν όλα τα μέλη του προσωπικού σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Λειτουργεί σαν ένα σύστημα πυραμίδας. Το Δέντρο οργανώνεται εκ των προτέρων και κάθε μέλος του σχολικού προσωπικού έχει ένα αντίγραφό του με τα ονόματα και τα τηλέφωνα των μελών και το φυλάσσει στο σπίτι του για να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση κρίσεων.


ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

      Οι διευθυντές θέτουν τον τόνο και πρέπει ειλικρινά να αναγνωρίσουν τα δικά τους συναισθήματα και να υποστηρίξουν και να συμβάλουν ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι να έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τα συναισθήματα τους ομιλώντας, γράφοντας, ζωγραφίζοντας, κάνοντας σχέδια, με τελετές και ιεροτελεστίες. 
     Σε μια περίπτωση μια διευθύντρια ζήτησε συγγνώμη για τα δάκρυα της όταν ανήγγελλε το θάνατο του τρίτου μέλους του προσωπικού. Όμως δεν ήταν ανάγκη να ζητήσει συγγνώμη. Στην πραγματικότητα βοήθησε τον καθένα με το να αφήσει τα συναισθήματα της να εκδηλωθούν. Ένας διευθυντής με διαβεβαίωσε ότι δεν χρειάζεται την βοήθεια μας, παρόλο  που ήμαστε η εθνική ομάδα παρέμβασης σε κρίσεις, διότι από το πρωί της πρώτης μέρας μετά από τους θανάτους οι σύμβουλοι είχαν βοηθήσει τον καθένα και τώρα όλοι είναι μια χαρά. Επειδή ολοσχερώς υποτιμούσε τον αντίκτυπο των θανάτων, χρειάσθηκε προσπάθεια να πειστεί για να καλέσει μια συνεδρίαση του προσωπικού έτσι ώστε να γίνει επεξεργασία των συναισθημάτων τους. Στο τέλος μιας πολύ συγκινητικής συνεδρίασης, ο διευθυντής δημόσια ομολόγησε ότι ήταν λάθος του που δυσκολεύτηκε να αναγνωρίσει ότι είναι ουσιαστικά αναγκαίο το προσωπικό να επεξεργασθεί τα συναισθήματα του. Ένα έτος αργότερα, αρκετοί από τους δασκάλους ανέφεραν ότι αυτή η συνεδρίαση επεξεργασίας βοήθησε όλους να καταλάβουν ότι δεν ήταν οι μόνοι που αντιδρούσαν συναισθηματικά, και η αρχική συνεδρίαση ήταν η βάση για τις επόμενες εβδομαδιαίες συνεδριάσεις επεξεργασίας και για συνεχή παρακολούθηση. Όμως, πάρα πολύ συχνά οι συνεδριάσεις του προσωπικού εξετάζουν μόνο τα πρακτικά ζητήματα και τις λεπτομέρειες για τις αναγκαίες δραστηριότητες και δεν επιτρέπουν την συναισθηματική στήριξη και ανακούφιση με την έκφραση των συναισθημάτων.

Όταν είναι δυνατόν, οι παρεμβάσεις πρέπει να αρχίζουν από το προσωπικό και τους γονείς. Αυτές οι δύο ομάδες ανθρώπων είναι από θέσεως οι καλύτεροι για να βοηθήσουν τα παιδιά. Οι πιο συχνές αντιδράσεις των παιδιών σε μια κρίση είναι: 
§  Φόβος του μέλλοντος.
§  Παλινδρόμηση στα μαθήματα και στην συμπεριφορά.
§  Εφιάλτες και δυσκολίες ύπνου.
Αυτές οι αντιδράσεις δεν είναι συνήθως γνωστές ή κατανοητές από τους ενηλίκους. Οι συνεδριάσεις τόσο με το προσωπικό όσο και με τους γονείς δίνουν την ευκαιρία να σκιαγραφηθούν με τρόπο πρακτικό οι προσδοκώμενες αντιδράσεις των παιδιών και οι τρόποι με τους οποίους μπορούν να τα βοηθήσουν.
Ας σκεφτούμε την περίπτωση που ένας ενήλικας ταξιδεύει σε ένα αεροπλάνο με ένα μικρό παιδί και προκαλείται μια έκτακτη ανάγκη και ο υπάλληλος πτήσης δίνει οδηγίες να τοποθετηθεί η μάσκα οξυγόνου. Στο στόμα ποίου νομίζετε δίνει οδηγίες να τοποθετηθεί πρώτα η μάσκα– του ενήλικα ή του παιδιού; Η απάντηση είναι στο στόμα του  ενήλικα. Όσο περισσότερη βοήθεια δίνεται στο προσωπικό και τους γονείς μετά από έναν θάνατο τόσο περισσότερη βοήθεια είναι σε θέση να δώσουν στα παιδιά! 


ΜΕΤΑ ΑΠΌ ΕΝΑ ΘΑΝΑΤΟ

§  Ποιο ήταν το αποθανόν πρόσωπο;  Ο θάνατος ενός δημοφιλούς ή καλά γνωστού μέλους της σχολικής κοινότητας θα ασκήσει περισσότερη επίδραση από το θάνατο ενός νέου ή λίγο γνωστού μέλους.

§  Τι συνέβη στον αποθανόν; Ο καθένας ξέρει κάποιο που πέθανε από καρκίνο. Καθώς προχωρεί η πορεία  της ασθένειας δίνονται στους γύρω του ευκαιρίες να προετοιμαστούν για το θάνατο. Όμως η δολοφονία και η αυτοκτονία είναι απροσδόκητες και δυσκολότερο να αντιμετωπιστούν παρά ένας θάνατος από φυσική αιτία ή την ασθένεια.

§  Πού συμβαίνει ο θάνατος;  Οι θάνατοι που συμβαίνουν στον σχολικό χώρο είναι πολύ απροσδόκητοι και δύσκολο να αντιμετωπισθούν. Τα τοπικά και εθνικά μέσα ενημέρωσης μπορούν να αναμιχθούν. Πολλά μέλη της σχολικής κοινότητας μπορεί να φοβούνται να επιστρέψουν στο σχολείο. Εντούτοις, είναι σημαντικό να ανοιχτεί πάλι το σχολείο όσο το δυνατόν γρηγορότερα επειδή το σχολείο είναι ένας χώρος όπου είναι ευκολότερο να προσφερθούν υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε όλους τους ενδιαφερομένους, και σε πολλές κοινότητες είναι το μόνο μέρος όπου όλοι μπορούν να συγκεντρωθούν. Αν συμβεί θάνατος στον σχολικό χώρο, είναι σημαντικό να εξεταστούν οι παράγοντες όπως η εγγύτητα, η διάρκεια και η έκθεση. Η διοίκηση του σχολείου συχνά ελαχιστοποιεί τους θανάτους που συμβαίνουν στην κοινότητα κατά τη διάρκεια των αργιών και της άδειας διακοπών. Ένας ενήλικος παρατήρησε ότι στο γυμνάσιο πολλοί συμμαθητές σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών και ότι οι μαθητές κάθε βράδυ μαζεύονταν στο χώρο του σχολείου σε μια προσπάθεια να αλληλοβοηθηθούν. Το σχολικό προσωπικό έχασε την ευκαιρία με το να μην είναι εκεί για να προσφέρει βοήθεια. Τα σχολεία που είχαν πυροβολισμούς με μεγάλη δημοσιότητα έχουν διαπιστώσει ότι η παρουσία στο σχολείο της τοπικής και της εθνικής αστυνομίας βοήθησε με τρόπο ανεκτίμητο στον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και στην αποκατάσταση μιας αίσθησης ασφάλειας.

§  Μήπως άλλα προγενέστερα περιστατικά είχαν αντίκτυπο στο σχολείο;  Ο πρόσφατος θάνατος μπορεί να αναδείξει εκκρεμή ζητήματα από άλλες καταστάσεις κρίσης. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας πρέπει να ζητήσουν πληροφορίες για οποιεσδήποτε προηγούμενες τραγωδίες που μπορεί να είχαν αντίκτυπο σε ένα συγκεκριμένο σχολείο και πώς και εάν επιλύθηκαν.

§  Ποιος ήταν ο δράστης; Η αντιμετώπιση των πρόσφατων διαδοχικών πυροβολισμών από μαθητές σε σχολεία ήταν πολύ δύσκολη επειδή είναι πολύ σκανδαλιστικό και προσβλητικό όταν ένας γνωστός διαπράττει μια πράξη βίας. Πολλά αναπάντητα "γιατί;" χρειάζεται να υποβληθούν καθώς επίσης και πολλή συζήτηση των νομικών συνεπειών. Στο Jonesboro, παραδείγματος χάριν, υπήρξε μεγάλη ανησυχία ότι η φυλάκιση για τους δράστες δεν θα ήταν αρκετή.


ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΌΤΕ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

Τα σχολεία, για πολλούς λόγους, δεν πρέπει να διστάσουν να δεχτούν την εξωτερική βοήθεια. Τα σχολεία απλά δεν έχουν πολλούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας και αυτοί που έχουν είναι κατανοητό ότι μπορεί να επηρεαστούν όταν κάποιος που ξέρουν έχει πεθάνει. Ο συνετός διευθυντής θα αναγνωρίσει την ανάγκη για συντονισμό και συνεργασία με τις υπηρεσίες της περιοχής του, το προσωπικό ψυχικής υγείας και την εκκλησία. Στις ΗΠΑ η εθνική βοήθεια είναι διαθέσιμη από τον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό, την Εθνική Οργάνωση για τη βοήθεια Θυμάτων (www. try- nova.org) και την Εθνική Ομάδα Έκτακτων Αναγκών (www. nasp.web.org). Αυτοί οι φορείς ήσαν εξαιρετικά χρήσιμοι στις σχολικές κοινότητες στην Paducah, Jonesboro, Springfield, Littleton και Flint. Σε μερικές περιπτώσεις, αυτές οι αμερικανικές κοινότητες δυσκολεύτηκαν να ζητήσουν τη βοήθεια και η απόφαση τους σε μεγάλο βαθμό μπλέχτηκε με πολιτικές σκοπιμότητες. Εντούτοις, με βάση την τελική ανατροφοδότηση εκτίμησαν ότι ήταν  θετική η βοήθεια που είχαν αυτές οι κοινότητες.
                                                                                      
ΠΟΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΘΟΥΝ ΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;
Το πιο πρόσφατο βιβλίο μου, Coping With Crisis εκδ. Sopris West (Αντιμετωπίζοντας τις κρίσεις), περιγράφει πολλές πρακτικές στρατηγικές για να βοηθηθούν κατάλληλα ανάλογα με την ηλικία τους τα παιδιά και το σχολικό προσωπικό. Το πιο σημαντικό είναι τα παιδιά να νοιώσουν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τα ποικίλα συναισθήματα τους και να έχουν ευκαιρία να εκφράσουν αυτά τα συναισθήματα. Το πρότυπο παρέμβασης σε Κρίσεις της Εθνικής Οργάνωσης για τη βοήθεια Θυμάτων (NOVA) αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματικό για τα επακόλουθα των πυροβολισμών σε σχολεία. Το πρότυπο, που ισχύει εξαιρετικά στην σχολική τάξη, προτείνει να  τοποθετηθούν όλα τα θρανία σε έναν κύκλο. Ένας διευκολυντής της ομάδας συντονίζει τη συζήτηση και ένας γραμματέας καταγράφει στον μαυροπίνακα ή στον τρίποδα επακριβώς τις βασικές προτάσεις- κλειδιά. Τα ακόλουθα βασικά σημεία είναι μέρος του προτύπου NOVA:
§  Ο καθένας καλείται να θυμηθεί πού ήταν όταν για πρώτη φορά αντιλήφθηκε την τραγωδία.  
§  Τι αντιλήφθηκε με κάθε μια από τι αισθήσεις του;
§  Ποιες ήταν οι συνοδευτικές σκέψεις και οι συγκινήσεις;
§  Τι τους ανησυχεί για το εγγύς μέλλον;
§  Τι στο παρελθόν τους βοήθησε όταν τους συνέβησαν κακά πράγματα και τι ή ποιοι σήμερα τους ανακουφίζουν;

Ο διευκολυντής  συντονίζει τη συζήτηση και τονίζει τις ομοιότητες  μεταξύ των μελών της ομάδας στις απαντήσεις τους στις ανωτέρω ερωτήσεις. Οι σημειώσεις του γραμματέα χρησιμοποιούνται για την ανασκόπηση των σημαντικών σημείων. Με βάση τις επιθυμίες της ομάδας, οι σημειώσεις είτε καταστρέφονται είτε διαφυλάσσονται στο τέλος της συνεδρίασης. Αυτό το πρότυπο είναι πολύ αποτελεσματικό για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάρρωσης.
Η μετέπειτα πρόκληση είναι πώς να διασφαλισθεί τρέχουσα και μακροπρόθεσμη βοήθεια σε όλους που την χρειάζονται και γι’ αυτό η συνδιαχείριση και η συνεργασία με τις υπηρεσίες, τις οργανώσεις και τους επαγγελματίες είναι τόσο σημαντική! Επί πλέον, πολλοί νέοι επιθυμούν να εμπλακούν σε προγράμματα και δραστηριότητες που προκαλούν αλλαγές και βελτιώσεις της κατάστασης. Μια άριστη οργάνωση για την υποστήριξη τους είναι στις ΗΠΑ οι «Μητέρες ενάντια στη Βία».


ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ;

Η αντιμετώπιση της αυτοκτονίας είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Οι σημαντικές και πρακτικές οδηγίες της Αμερικανικής Ένωσης Αυτοκτολογίας (www.suicidology.org) για την εκ των υστέρων παρέμβαση περιγράφουν τα εξής βασικά σημεία:
§  Να μην κλείσετε το σχολείο ή να μην ενθαρρύνετε τη συμμετοχή στην κηδεία κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου.
§  Να μην οργανώσετε μια μεγάλης κλίμακας σχολική συνέλευση ή να μην οργανώσετε κάτι σε ανάμνηση του πεθαμένου.
§  Οργανώστε ατομική και ομαδική συμβουλευτική.
§  Επαληθεύστε τα γεγονότα και να παρουσιάσετε το θάνατο ως αυτοκτονία.
§  Να έλθετε σε επαφή με την οικογένεια του θανόντος.
§  Να υπογραμμίσετε ότι κανένας δεν είναι ένοχος για την αυτοκτονία.
§  Να υπογραμμίσετε ότι υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια και ότι η αυτοκτονία μπορεί να προληφθεί και ότι ο καθένας μπορεί να παίξει έναν ρόλο στην πρόληψη.


ΟΙ ΤΡΑΓΩΔΊΕΣ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΈΔΟ ΈΧΟΥΝ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΠΟΥ ΑΛΛΟΎ;
πχ COLUMBINE ΚΑΙ 9/11/01;

Τα περισσότερα παιδιά είδαν την εκτενή και ζωντανή εθνική κάλυψη των ειδήσεων του πυροβολισμού στην Columbine και της 9/11/01. Οι σχολικοί ανώτεροι υπάλληλοι πρέπει να προβλέψουν ότι θα υπάρχει αύξηση στα ακόλουθα:
§  Συναισθήματα φόβου για την ασφάλεια.
§  Αναγραφή συνθημάτων ή λεκτικές απειλές για χρήση βίας.
§  Απειλές τοποθέτησης βόμβας.
§  Φήμες για προσπάθειες μιμητισμού και αντιγραφής.
§  Ανάγκη να κουβεντιάσουν για ό,τι συνέβηκε.
§  Μεταφορά όπλων και άλλων εργαλείων στο χώρο του σχολείου.

Οι σχολικοί προϊστάμενοι πρέπει:
§  Να διεξάγουν συνεδριάσεις του προσωπικού για να προετοιμαστούν οι δάσκαλοι για να συζητήσουν για τη τραγωδία με τους μαθητές τους.
§  Να εξασφαλίσουν ότι οι συζητήσεις εστιάζονται στο πώς να γίνει το σχολείο ασφαλέστερο παρά να δίνουν αίγλη στους δράστες.
§  Να τοποθετήσουν την σχολική αστυνομία, τους διευθυντές και τους δασκάλους, σε εμφανή σημεία μέσα και έξω από το σχολείο ώστε να χαιρετούν τους μαθητές και να τους διαβεβαιώνουν για την ασφάλειά τους.
§  Να διαμορφώσουν το περιεχόμενο ενός μαθήματος για την πρόληψη βίας και την σχολική ασφάλεια που θα  χρησιμοποιηθεί για διδασκαλία  σε κάθε τάξη.
§  Να προβάλουν (και στους γονείς και στους μαθητές) τα προγράμματα πρόληψης που ήδη εφαρμόζονται. Εάν δεν υπάρχει κανένα τέτοιο πρόγραμμα, θα πρέπει να συγκροτηθεί μια ομάδα εργασίας για τη σχολική ασφάλεια και την πρόληψη βίας για να αναπτύξει αυτά τα προγράμματα.

Κάθε πυροβολισμός σε σχολείο ή πράξη της τρομοκρατίας που δημοσιοποιείται εθνικά έχει δραματικές επιδράσεις στα παιδιά μας. Όμως έχει παρατηρηθεί ότι πάρα πολλοί εκπαιδευτικοί επιμένουν να μην ξεκολλούν από το καθορισμένο αναλυτικό πρόγραμμα ενώ οι μαθητές τους χρειάζονται ευκαιρίες να συζητήσουν τους φόβους τους. Έτσι χάνονται αναξιοποίητες πολλές περιστάσεις διδακτικά κατάλληλες για δραστηριότητες σχετικές με τη σχολική ασφάλεια και την πρόληψη βίας. Οι μαθητές ανάφεραν ότι οι δάσκαλοι τους είπαν, παραδείγματος χάριν, "Ο μαθητής που απείλησε ότι έβαλε βόμβα έχει αποβληθεί", ή "Δεν υπάρχει τίποτα το ανησυχητικό για σας  – επιστρέψτε  στη δουλειά σας". Ο θάνατος οποιουδήποτε γνωστού στη σχολική κοινότητα δεν μπορεί να απλοποιηθεί ή να ελαχιστοποιηθεί. Κάθε σχολείο πρέπει να έχει ένα σχέδιο καλά διαμορφωμένο και έτοιμο να χρησιμοποιηθεί μετά από έναν θάνατο, ένα σχέδιο που αφορά στην διαχείριση των συναισθημάτων που εκδηλώνονται και που παρέχει βοήθεια σε κάθε ένα που ευρίσκεται σε διαδικασία λύπης ή θρήνου.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

Τα τελευταία χρόνια έχουμε μεγάλη κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης των επακόλουθων των πυροβολισμών σε σχολεία και για αυτό είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχουν διαθέσιμες ακριβείς πληροφορίες για τη σχολική ασφάλεια. Η τελική έκθεση της «Πρωτοβουλίας για Ασφαλή Σχολεία» από την αμερικανική μυστική υπηρεσία και το Υπ. Παιδείας υπογράμμισε ότι:
·      Ο αριθμός των βίαιων θανάτων σε σχολικούς χώρους έχει μειωθεί και τα τελευταία δέκα έτη ο μέσος όρος είναι 33 θάνατοι ετησίως
·      Τα σχολεία είναι οι ασφαλέστεροι χώροι για τα παιδιά
·      99% ή περισσότεροι από τους φόνους νεαρών ατόμων συμβαίνουν στο σπίτι, τη γειτονιά ή την κοινότητα.

Η επίθεση της 9-11-2002 στην Αμερική έχει επίσης πολλές σημαντικές επιπτώσεις στον προγραμματισμό της παρέμβασης σε κρίσεις στα σχολεία. Οι σχολικοί διευθυντές τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει σημαντικές βελτιώσεις στον προγραμματισμό παρέμβασης σε κρίση και υπάρχει ένας πλούτος διαθέσιμου υλικού για να βοηθηθούν. Πιο κάτω θα περιγράψω μερικά μαθήματα από το μέτωπο των σχολικών κρίσεων και θα παρουσιάσω ένα θεωρητικό πρότυπο για την οργάνωση των σχεδίων παρέμβασης σε κρίση. Η έμφαση θα είναι στην περιγραφή, με τρόπο πρακτικό και σύντομο, των καλύτερων πρακτικών στην παρέμβαση σε κρίσεις.
Γνωρίζοντας ότι θέτουν τον τόνο για την πρόληψη και τη διαχείριση μιας σχολικής κρίσης, οι διευθυντές συνεργάζονται με το προσωπικό υποστήριξης και το τοπικό ιατρικό προσωπικό και την αστυνομία. Επίσης εκπαιδεύουν όλο το σχολικό προσωπικό στην παρέμβαση σε κρίση με έμφαση στη διαχείριση του κύματος αστυνομικών, ιατρικού προσωπικού, μέσων ενημέρωσης και γονιών που εισβάλλουν σε ένα σχολείο μετά από μια κρίση.

Θεωρητικό πρότυπο για τα Σχέδια Αντιμετώπισης των Κρίσεων


Ο σχεδιασμός της αντιμετώπισης των σχολικών κρίσεων είναι ένας ευρύς τομέας ενεργειών και συχνά είναι δύσκολο για το σχολικό προσωπικό να προσδιορίσει  επακριβώς πώς να αρχίσει αυτό το φαινομενικά υπέρογκο έργο. Είναι ουσιαστικό να αρχίζουν από ένα θεωρητικό πρότυπο για να καθοδηγήσει τις προσπάθειές τους. Ο Caplan ανέπτυξε ένα γνωστό πρότυπο που προβάλλει τρία επίπεδα παρέμβασης σε κρίσεις. Αυτό το πλαίσιο διευρύνθηκε παίρνοντας υπόψη τα σχολεία και καλύπτει όλους τους τομείς του σχεδιασμού της αντιμετώπισης των κρίσεων. Οι σχολικοί προϊστάμενοι πρέπει να αναπτύξουν τα σχέδια αντιμετώπισης των κρίσεων και στα τρία από τα ακόλουθα επίπεδα:
1.   Πρωτοβάθμια πρόληψη, που αποτελείται από τις δραστηριότητες που εστιάζονται σε προσπάθεια να προλάβουν την εκδήλωση της κρίσης. Μερικά παραδείγματα είναι η παρέμβαση επίλυσης συγκρούσεων, ασφαλής χρήση των όπλων (σημαντικό στις ΗΠΑ), ασφαλής οδήγηση, προγράμματα πρόληψης αυτοκτονίας, εκπαίδευση του σχολικού προσωπικού στις πρώτες βοήθειες.
2.   Δευτεροβάθμια παρέμβαση,   η οποία περιλαμβάνει μέτρα που λαμβάνονται ευθύς αμέσως μετά την κρίση για να ελαχιστοποιήσουν τις συνέπειες και την κλιμάκωση. Παραδείγματα είναι η εκκένωση των μαθητών σε ασφαλή χώρο μακριά από τον κίνδυνο, το άνοιγμα του σχολείου το συντομότερο δυνατόν και χωρίς καθυστέρηση μετά από έναν θάνατο στη σχολική οικογένεια.
3.   Τριτοβάθμια παρέμβαση, η οποία περιλαμβάνει την μακροπρόθεσμη παρακολούθηση και βοήθεια σε εκείνους που έζησαν σοβαρή κρίση. Παραδείγματα μπορούν να είναι η παρακολούθηση και η υποστήριξη των φίλων αυτού που αυτοκτόνησε για περίοδο ενός έτους μετά από την αυτοκτονία και η ενίσχυση του σχολείου με προσωπικό υποστήριξης όπως οι σύμβουλοι και οι σχολικοί ψυχολόγοι. 

Οι σχολικοί διευθυντές τείνουν να προσεγγίζουν την παρέμβαση σε κρίσεις σαν να έχει μόνο ένα επίπεδο, την δευτεροβάθμια παρέμβαση. Παραδείγματος χάριν, σε μια τραγωδία στο γυμνάσιο στην οποία ένας βοηθός διευθυντής πυροβολήθηκε από έναν μαθητή κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος στην καφετέρια, οι μαθητές και τα μέλη του προσωπικού περιέγραψαν με μεγάλη λεπτομέρεια τις σκέψεις και τις ενέργειές τους αμέσως μετά τον πυροβολισμό. Όμως, αρχικά εκδήλωσαν αντίσταση όσον αφορά την κρίσιμη ανάγκη για επιπρόσθετη βοήθεια προς το προσωπικό και τους μαθητές και για τη σημασία των δραστηριοτήτων πρόληψης με σκοπό να μειώσουν την χρησιμοποίηση των όπλων στο σχολείο. Η κρίση ήταν μια άριστη ευκαιρία να δημιουργηθούν προγράμματα πρόληψης και να αναπτυχθούν ομάδες παρέμβασης σε  κρίση με σκοπό να βελτιώσουν την ικανότητα του  σχολείου να αντιδρά σε τέτοια γεγονότα. Όλα τα σχολεία βιώνουν γεγονότα που προκαλούν κάποιας μορφής κρίση και η διεύθυνση πρέπει να επανεξετάσει κριτικά τον τρόπο που αντιμετώπισαν το γεγονός και να σημειώσει προσεκτικά τι λειτούργησε και τι όχι. Τα σχολεία πρέπει να προβλέπουν οποιουσδήποτε πρόσθετους τύπους κρίσεων που μπορεί να εκδηλωθούν και να διαμορφώνουν σχέδια αντιμετώπισης τους.


Ανάπτυξη των ομάδων παρέμβασης σε κρίση


Κάθε σχολείο ή εκπαιδευτική περιφέρεια πρέπει να εξετάσει τους πόρους και τις δυνατότητες που διαθέτει και στη συνέχεια να επιλέξει μια από τις ακόλουθες τρεις επιλογές στην οργάνωση των ομάδων:
1.   Μια  ομάδα σχολικού συγκροτήματος στην οποία κάθε μέλος της εργάζεται στο ίδιο κτήριο. Τα προφανή πλεονεκτήματα είναι ότι τα μέλη της ομάδας είναι εξοικειωμένα το ένα με το άλλο και με το σώμα των μαθητών και ότι μπορούν εύκολα και τακτικά να συναντηθούν για να επανεξετάσουν τα σχέδια παρέμβασης σε κρίση. Αυτή η προσέγγιση λειτουργεί καλά όταν ένα σχολείο είναι αρκετά μεγάλο ώστε να έχει στο συγκρότημα δικό του προσωπικό στις βασικές θέσεις (π.χ., νοσοκόμα, σύμβουλος, ψυχολόγος, και προσωπικό ασφάλειας). {Σημ. μτφρ: Στις ΗΠΑ τα μεγάλα σχολεία προσλαμβάνουν το δικό τους προσωπικό}.
2.  Μια  ομάδα σχολικής περιφέρειας στην οποία κάθε μέλος προσλαμβάνεται από τη σχολική περιφέρεια αλλά τοποθετείται και λειτουργεί σε διάφορα σχολικά κτήρια διασκορπισμένα σε όλη την περιφέρεια. Αυτή η διευθέτηση καθιστά την επικοινωνία και τον σχεδιασμό της παρέμβασης σε κρίση πιο δύσκολη απ'ό,τι σε μια προσέγγιση με βάση το σχολικό συγκρότημα. Ένας σύμβουλος ή μια νοσοκόμα μπορεί να πρέπει να καλύψει πολλούς χώρους συγχρόνως και ο ψυχολόγος μπορεί να πρέπει να κληθεί δια μέσου της κεντρικής ψυχολογικής υπηρεσίας ή διεύθυνσης. Είναι σημαντικό η ομάδα να περιλαμβάνει έναν αντιπρόσωπο από κάθε γυμνάσιο επειδή οι στατιστικές σαφώς δείχνουν ότι οι μαθητές γυμνασίου είναι περισσότερο σε κίνδυνο θανάτου από άσκηση βίας ή από ατύχημα.
3.   Μια  μεικτή ομάδα (περιφερειακή και δημοτική-κοινοτική) στην οποία μερικά μέλη της είναι υπάλληλοι της περιφέρειας και άλλα (π.χ. γενικό ιατρικό προσωπικό, επαγγελματίες ψυχικής υγείας ή αστυνομικοί) είναι υπάλληλοι υπηρεσιών της κοινότητας. Αυτή η διευθέτηση είναι δυσκολότερο να οργανωθεί  αλλά είναι απαραίτητη σε πολλές μικρές και αγροτικές σχολικές περιφέρειες προκειμένου να αναπτυχθούν ενιαία σχέδια. Μια σχολική περιφέρεια δεν πρέπει ποτέ να βρίσκεται στην ανάγκη  να συγκροτήσει σχέσεις με εξωτερικούς φορείς  μετά από την εκδήλωση της κρίσης.

Οι προγραμματισμένες συνεδριάσεις πρέπει να έχουν χρονοδιάγραμμα και πρέπει να περιλαμβάνουν εκπροσώπους από όλους τους φορείς που θα εμπλακούν. Στο παρελθόν, μερικά σχολεία απογοητεύθηκαν από την έλλειψη ανταπόκρισης από τις κοινοτικές υπηρεσίες. Εντούτοις, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ η συμμετοχή στη διαδικασία σχεδιασμού των παρεμβάσεων με εκπροσώπους των τοπικών και κρατικών υπηρεσιών και των σχολείων έχει βελτιωθεί μετά τα γεγονότα της 9/11/2001. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να είναι προσεκτικοί με τους εξωτερικούς επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με ένα σχολείο την ημέρα μιας κρίσης και προσφέρονται εθελοντικά να βοηθήσουν. Θα πρέπει  να εξεταστούν οι βεβαιώσεις για τα προσόντα τους και η εμπειρία τους ώστε να εξασφαλισθεί ότι έχουν δεξιότητές που θα είναι χρήσιμες στην τρέχουσα κατάσταση. Ιδανικά, οι διευθετήσεις για να εντοπισθούν αυτοί οι επαγγελματίες και να δώσουν συνέντευξη για την επιλογή τους θα πρέπει να γίνουν προτού να εκδηλωθεί μια κρίση.

Τα σχολεία για να οργανώσουν τις ομάδες παρέμβασης σε κρίση μπορεί να πρέπει να ζητήσουν επιπρόσθετη βοήθεια από την περιφέρεια ή την κεντρική διεύθυνση. Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ μιας κεντρικής ομάδας και μιας επιτόπιας ομάδας. Σε μια προσπάθεια να αυξηθεί η ενημέρωση και η κατανόηση των υπηρεσιών που προσφέρονται από τις κεντρικές ή  τις επιτόπιες ομάδες, μπορεί να χρησιμοποιήσουν την διαφήμιση των υπηρεσιών τους και μέτρα εδραίωσης της αξιοπιστίας τους. Για παράδειγμα, εάν ένας σχολικός χώρος ή ένας διευθυντής δεν δέχεται την εξωτερική βοήθεια, η ομάδα μπορεί να καλέσει να προστεθεί στην ομάδα ένα μέλος του προσωπικού του χώρου που εναντιώνεται στο έργο της. Οι επιτόπιες ή οι ομάδες συγκροτήματος μπορούν από καλύτερη θέση να εργαστούν στην πρόληψη και οι κεντρικές ή περιφερειακές ομάδες μπορούν να βοηθήσουν με παρέμβαση μετά την εκδήλωση μιας κρίσης.

Από πόσα μέλη θα πρέπει να αποτελείται μια ομάδα παρέμβασης σε κρίση;
Ο σκοπός είναι μια ομάδα να έχει αρκετά μέλη ώστε να μπορεί να τους μεταβιβάζει καθήκοντα δεδομένου ότι είναι αδύνατο ένας διευθυντής να κάνει όλα όσα απαιτούνται μετά από μια κρίση. Σε ορισμένες  σχολικές περιφέρειες οι ομάδες έχουν 20 μέλη και έχουν σχέδια παρέμβασης σε κρίση 200 σελίδων. Όμως, σχέδια που είναι τόσο μεγάλα δεν θα μελετούνται από το σχολικό προσωπικό σε τακτική βάση και κατ’ ουσία είναι άχρηστα. Το θέμα του μεγέθους της ομάδας είναι τόσο διοικητικό όσο και κοινής λογικής. Έχω συστήσει η ομάδα να έχει μέγεθος πέντε έως οκτώ μέλη. Κατ’ ελάχιστον, η ομάδα για να μπορεί να βοηθήσει τον αρμόδιο διευθυντή πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέλη:(1) ένα μέλος σύνδεσμο με τις ιατρικές υπηρεσίες, (2) ένα σύνδεσμο ασφάλειας, (3) ένα σύνδεσμο με τους γονείς και (4) ένα σύνδεσμο συμβουλευτικής ψυχολογικής στήριξης. Έτσι η ομάδα θα αποτελείται από πέντε μέλη-συνδέσμους και τα οποία θα μπορούσαν να ορίσουν επιπρόσθετα μέλη από το σχολικό προσωπικό για να τους βοηθήσουν. Η προσθήκη ενός μέλους με ρόλο συνδέσμου με τα μέσα ενημέρωσης και ενός συνδέσμου με το σχολικό συγκρότημα ή με το σχολικό προσωπικό θα ήταν χρήσιμη, αλλά ο προϊστάμενος του σχολικού συγκροτήματος μπορεί να προτιμήσει να ασκήσει αυτά τα καθήκοντα παρά να τα αναθέσει σε άλλους.

Πιθανές προπαρασκευαστικές δραστηριότητες

για τα Μέλη Ομάδας Παρέμβασης σε Κρίσης


Ορισμένες  πρακτικές ιδέες προετοιμασίας από τα μέλη του σχολικού προσωπικού και των ομάδων παρέμβασης σε κρίση είναι οι εξής:
Διοικητικό Επίπεδο
·      σύστημα επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης με τα μέλη των ομάδων/ διοίκηση
·      γενικό σχέδιο εκκένωσης των σχολείων.
·      ορισμός σήματος  γενικής απομόνωσης του σχολείου.
·      φυλλάδιο με σημαντικές πληροφορίες που χρειάζεται η αστυνομία.
·      δημιουργία γραφείου παρέμβασης σε κρίση ή έκτακτης ανάγκης.
·      διαμόρφωση σχεδίων παρέμβασης σε κρίση που περιλαμβάνουν τις εξωσχολικές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες κατά τις καλοκαιρινές διακοπές.
·      προσδιορισμός τόπου «συγκέντρωσης» για το σχολικό προσωπικό, τους μαθητές  και τους γονείς και ανάπτυξη σχεδίων για τη μεταφορά μεγάλων ομάδων σε εκείνο το σημείο.
·      διαδικασίες για κλείσιμο του σχολείου, πρόωρη διακοπή των μαθημάτων, χρησιμοποίηση του σχολείου ως καταφύγιο.
·      οδηγίες και δραστηριότητες των δασκάλων εάν χρειασθεί αναβολή των κανονικών μαθημάτων.
·      σχέδιο για τις κηδείες ή τις επιμνημόσυνες τελετές και τα μνημεία.
·      προσδιορισμός εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας με τους γονείς εκτός από το τηλέφωνο.
·      διαδικασίες για γρήγορη καταμέτρηση των παρόντων μαθητών.
·      Προσδιορισμός εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς των μαθητών στο σπίτι.

Επίπεδο Σχολικού Προσωπικού
·      σύστημα επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης για την προειδοποίηση και την ενημέρωση των δασκάλων.
·      διορισμός των δασκάλων σε διάφορα καθήκοντα.
·      σχέδιο για συνέλευση των δασκάλων και τη διάδοση μεταξύ τους πληροφοριών για τα πραγματικά γεγονότα.
·      οδηγίες για την αντιμετώπιση στην τάξη των παθόντων μαθητών.
·      εγκατάσταση καναλιών επικοινωνίας και αναφοράς από το προσωπικό των απειλητικών καταστάσεων.  
·      προσδιορισμός συστήματος-δέντρο τηλεφωνικής επικοινωνίας που περιλαμβάνει τους θυρωρούς, τους συντηρητές του σχολείου, τους μάγειρες, τους οδηγούς, κ.λπ.

Ιατρικό Επίπεδο
·      προσδιορισμός γραμμών επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης για κλήση ιατρικής βοήθειας.
·      εκπαίδευση προσωπικού στις πρώτες βοήθειες και στην ιατρική έκτακτης ανάγκης. 
·      συζήτηση με τα τοπικά νοσοκομεία για θέματα της μεταφοράς και του διαθέσιμου δυναμικού.
·      προσδιορισμός του καταλόγου των μελών του προσωπικού που εκπαιδεύτηκε στις πρώτες βοήθειες και στην ιατρική έκτακτης ανάγκης.
·      παραγγελία και διατήρηση του ιατρικού υλικού έκτακτης ανάγκης.
·      σύστημα καταγραφής σε ποιους χορηγήθηκε ιατρική περίθαλψη και πού έχουν μεταφερθεί.
·      σχέδιο για την περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμη σχολική νοσοκόμα στο χώρο του σχολείου.
·      συγκρότηση μιας ιατρικής ομάδας έκτακτης ανάγκης.

Επίπεδο Γονέα
·      σύστημα επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης με τους γονείς όπως το τηλεφωνικό δέντρο, σελίδα διαδικτύου ή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
·      σύστημα για κλήσεις έκτακτης ανάγκης ή επαφές με τους γονείς.
·      σύστημα χρησιμοποίησης εθελοντών γονέων μετά από μια κρίση.
·      δείγμα  επιστολών στους γονείς.
·      οργάνωση και συντονισμός της συνεδρίασης των γονέων.
·      σχέδια για τη διάδοση πληροφοριών στους γονείς για τα πραγματικά γεγονότα.
·      προσδιορισμός χώρου υποδοχής σοβαρά εκνευρισμένων γονιών.

Επίπεδο Ψυχολογικής Συμβουλευτικής
·      εκπαίδευση των σχολικών συμβούλων και των ψυχολόγων στον χειρισμό των συναισθηματικών αντιδράσεων.
·      καθορισμός  μιας αίθουσας για ασφαλή έκφραση των μαθητών και του προσωπικού μετά από το γεγονός ή συντονισμός για επίσκεψη προσωπικού υποστήριξης στις τάξεις που επηρεάστηκαν από τα γεγονότα.
·      προσυνεννόηση και σχέδιο για βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη εξωτερική συμβουλευτική υποστήριξη.
·      έγκαιρες προετοιμασίες για "τις επετείους" ενός τραγικού γεγονότος ή για ένα ειδικό μνημόσυνο.
·      περιοδικά παρακολούθηση και ανανέωση της επαφής με εκείνους που επηρεάστηκαν από μια κρίση.
·      ανάπτυξη στρατηγικών για αντιμετώπιση των συναισθημάτων μέσα στην τάξη.

Επίπεδο Μέσων Ενημέρωσης
·      καθορισμός ορίων και τρόπου αναχαίτισης των μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια του γεγονότος.
·      εκπαίδευση του προσωπικού στα ζητήματα μέσων ενημέρωσης, "για τα τι πρέπει και τι δεν πρέπει".
·      διευκρίνιση της πολιτικής της περιφέρειας για τα μέσα ενημέρωσης στο χώρο του σχολείου.
·      σύστημα καταγραφής αιτημάτων των μέσων ενημέρωσης και επαφών.
·      οργάνωση συνεντεύξεων τύπου.

Επίπεδο Ασφάλειας
·      προσδιορισμός της μεθόδου με την οποία η αστυνομία ειδοποιεί τα σχολεία για τα επικίνδυνα κοινοτικά γεγονότα.
·      προσδιορισμός της μεθόδου ενημέρωσης σε περίπτωση επιβολής του νόμου λόγω έκτακτης ανάγκης.
·      συντονισμός σχεδίων για τους μαθητές και το προσωπικό σε περίπτωση αστυνομικής επιχείρησης κατά τη διάρκεια ενός γεγονότος έκτακτης ανάγκης.
·      διασφάλιση ελεύθερης κυκλοφορίας έτσι ώστε το ιατρικό προσωπικό ή η αστυνομία να έχουν εύκολη πρόσβαση στο σχολείο.
·      ανάπτυξη θετικών σχέσεων με τους μαθητές και εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης.


Εθνικοί πόροι


Η Εθνική Ένωση των Σχολικών Ψυχολόγων (NASP) έχει ανταποκριθεί στις ανάγκες των σχολείων και των κοινοτήτων που δημιουργούνται από τα επακόλουθα της σχολικής βίας. 
Η NASP συγκρότησε το 1996 την «Εθνική Ομάδα Έκτακτων Αναγκών (NEAT) και είχα την τιμή να υπηρετήσω ως ο πρόεδρος της ομάδας για τα πρώτα τρία έτη. Όταν η ομάδα διαμορφώθηκε, κανένας από μας δεν φανταζόταν ότι έμελλε  ότι ένας ή περισσότεροι από μας στη συνέχεια θα καλούμασταν να προσφέρουμε επιτόπια στήριξη σε σχεδόν όλα τα σχολεία που στην Αμερική εκδηλώθηκαν προβλήματα και είχαμε πυροβολισμούς. Η ομάδα είναι επταμελής και οι συγκεκριμένοι σκοποί της είναι:
·      Προαγωγή της κατάρτισης στην παρέμβαση σε κρίσεις.
·      Παροχή άμεσης επιτόπιας βοήθειας όταν ζητείται στις κρίσεις που έχουν επιπτώσεις στα παιδιά και τα σχολεία.
·      Διεπαγγελματική διαβούλευση με τα σχολεία και τους σχολικούς ψυχολόγους που αντιμετωπίζουν μια τραγωδία, μέσω του τηλεφώνου και μέσω της αποστολής των γραπτού υλικού, σε ολόκληρη τη χώρα.
·      Υποστήριξη των τοπικών ενώσεων σχολικών ψυχολόγων για τη διαμόρφωση περιφερειακών ομάδων παρέμβασης σε κρίση.
Η NEAT έχει αναπτύξει συνεργασίες με οργανώσεις όπως η εθνική οργάνωση για τη βοήθεια θυμάτων (NOVA), το υπουργείο Παιδείας, ο αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός, η ομοσπονδιακή υπηρεσία έκτακτων αναγκών κλπ. Επίσης συνεργάζεται διεθνώς για να δημιουργηθεί ένα διεθνές δίκτυο και ένα ίδρυμα για την παρέμβαση σε κρίσεις.(www.naspweb.org/to NEAT  ).


Περίληψη


Στην Αμερική διάφορες εθνικές πρωτοβουλίες εστιάσθηκαν στη σχολική ασφάλεια και τα σχέδια παρέμβασης σε κρίση. Ορισμένα από τα ευρήματα είναι τα εξής:
·      δεν υπάρχει ένα προφίλ των μαθητών που συμμετέχουν σε πυροβολισμούς που να τους διαφοροποιεί ανάλογα με την εθνική καταγωγή, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, την ακαδημαϊκά επιτυχία και το οικογενειακό υπόβαθρο.
·      στις περισσότερες περιπτώσεις, η εκδίκηση ήταν το κίνητρο και οι δράστες μίλησαν για τα βίαια σχέδιά τους σε άλλους μαθητές.
·      η πλειοψηφία των δραστών στα σχολεία ήταν θύματα εκφοβισμού στο σχολείο και είχαν σκέψεις αυτοκτονίας.
·      κάθε σχολείο πρέπει να δημιουργήσει μια ομάδα αξιολόγησης του κινδύνου που αποτελείται από (τουλάχιστον) τον διευθυντή, ένα δάσκαλο που έχει εξοικείωση με το μαθητή που πιθανόν να απειλεί άλλους, και έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας-σχολικό ψυχολόγο. Άλλα μέλη του σχολικού προσωπικού και της κοινότητας, γονείς και μαθητές θα πρέπει να κληθούν να συμμετέχουν ανάλογα με τις ανάγκες.

Η προσωπική εμπειρία μου ανέδειξε τα εξής σημαντικά συμπεράσματα για το σχολικό προσωπικό σε περίπτωση κρίσης:
·      Αναγνωρίστε ότι θα μπορούσε να συμβεί σε σας.
·      Ό,τι μαθαίνετε σε μια κατάσταση κρίσης βοηθά στην επόμενη κατάσταση, παρόλο που δεν υπάρχουν δύο καταστάσεις κρίσης που να μοιάζουν μεταξύ τους.
·      Τα σχέδια παρέμβασης σε κρίση πρέπει να ενημερώνονται κάθε χρόνο και τα μέλη των ομάδων παρέμβασης σε  κρίση πρέπει να έχουν κατανοήσει τα καθήκοντά τους.
·      Ο καθένας πρέπει να έχει ετοιμότητα για περίπτωση κρίσης και η παρέμβαση σε κρίση είναι «δικό μας ζήτημα» που απαιτεί ένα προετοιμασμένο σχολικό προσωπικό, σώμα μαθητών και κοινότητα.

Στις ΗΠΑ έχει αναγνωρισθεί ότι ο προγραμματισμός της παρέμβασης σε κρίση στα σχολεία ίσως δεν ήταν ποτέ τόσο σημαντικός όπως σήμερα μετά τα γεγονότα της 9/11/2001.
Όλα τα σχολεία χρειάζονται ένα προσεκτικά αναπτυγμένο σχέδιο παρέμβασης σε κρίση και δέσμευση συμμετοχής και από το προσωπικό και από τους μαθητές.
Οι σχολικοί προϊστάμενοι πρέπει να συντονίζουν τις προσπάθειες τους και τα σχέδια με τα τοπικά και εθνικά σχέδια και πρέπει προσεκτικά να μελετούν την διαθέσιμη βιβλιογραφία στο θέμα των κρίσεων σε σχολεία.
Έχω διαπιστώσει ότι η συμμετοχή του σχολικού ψυχολόγου ή του σχολικού σύμβουλου είναι ο βασικός παράγοντας στο αν ένα σχολείο είναι ή όχι έτοιμο για μια κρίση.

Additional Reading for Professionals

Brock, S., Lazarus, P., & Jimerson, S. (2002).  Best practices in school crisis prevention and intervention.  Bethesda, MD:  National Association of School Psychologists.
Poland, S., & McCormick, J. (1999).  Coping with crisis: Lessons learned.  Longmont, CO: Sopris West.
Poland, S., & McCormick, J. (2000).  Coping with crisis: Quick reference guide.  Longmont, CO: Sopris West.

Ο Εισηγητής Dr. Scott Poland είναι από το 1982 Διευθυντής Ψυχολογικών Υπηρεσιών σε σχολική περιφέρεια 70,000 μαθητών στις ΗΠΑ (Cypress Fairbanks , Houston, Texas). Η Διεύθυνση Ψυχολογικών Υπηρεσιών έχει βραβευθεί επανειλημμένα για το έργο της και έχει πάρει το εθνικό βραβείο Άριστων Σχολικών Ψυχολογικών Υπηρεσιών που δίνουν από κοινού τα αμερικάνικα σωματεία Εθνική Ένωση Σχολικών Ψυχολόγων (NASP) και Αμερικανική  Ψυχολογική Εταιρεία (APA). 
Εξελέγη πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Σχολικών Ψυχολόγων και το 1999 βραβεύθηκε για την προσφορά του.
Είναι μέλος της Εθνικής Ομάδας Έκτακτων Αναγκών (National Emergency Assistance Team) και για τρία χρόνια ήταν πρόεδρος της.
Συμμετείχε στην επιτροπή του προέδρου ΗΠΑ για την Βία της νεολαίας και πολλές φορές κατέθεσε ως ειδικός στο αμερικάνικο Κογκρέσο και σε ομάδες παρέμβασης μετά από τρομοκρατικά γεγονότα.
Είναι ένας εθνικά και διεθνώς αναγνωρισμένος εμπειρογνώμονας για προβλήματα κρίσεων στα σχολεία. Έχει  προσκληθεί μέχρι σήμερα για ομιλίες ή σεμινάρια  στην Κίνα, Τουρκία, Αγγλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Είναι συγγραφέας 4 βιβλίων και πολλών άρθρων που μεταφράσθηκαν σε έξι γλώσσες.
Polandnasp@aol.com

Μτφρ  Π. Χηνάς