Νομικό Πλαίσιο Σχολικού Ψυχολόγου

             

Νομικό Πλαίσιο Σχολικού Ψυχολόγου
(Ενημερωτικό σημείωμα)

Ο Ψυχολόγος ασκεί το επάγγελμα του στον τομέα της εκπαίδευσης με βάση το νομικό πλαίσιο και τους κανόνες που διέπουν την επαγγελματική του ταυτότητα και τους νόμους οργάνωσης της εκπαίδευσης.

·        Ν. 991/1979 για την άσκηση του επαγγέλματος του Ψυχολόγου στην Ελλάδα

·        Περί Ειδικότερων Προσόντων του Σχολικού Ψυχολόγου, ΚΥΑ Υπουργών Υγείας και Παιδείας  ΦΕΚ 573 τβ, 1981 (με βάση εισήγηση Επιτροπής ψυχολόγων)

·        Γνωμοδότηση ΝΣΚ 458 του 2011 περί προσόντων διορισμού Ψυχολόγων ΠΕ 23 

·        Απόφαση ΣΤΕ 3553 /2015 για τους Σχολ. Ψυχολόγους:                                   

Με την απόφαση 3353/2015 την 23^η Σεπτεμβρίου 2015 του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) συμπληρώνεται με δικαστική απόφαση το νομικό πλαίσιο για την άσκηση του επαγγέλματος του ψυχολόγου στον τομέα της εκπαίδευσης και σαφώς και ρητώς εφαρμόζονται οι διατάξεις του νόμου 991/1979 με βάση τον οποίο χορηγείται η άδεια άσκησης στους Ψυχολόγους.           

«Από τη γραμματική διατύπωση των αρχικών διατάξεων των παρ. 8 και 12 του ν. 1566/1985 (..)  αλλά και της κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 3 του άρθρου 3  του ν.991/1979 για την άσκηση του επαγγέλματος του Ψυχολόγου στην Ελλάδα εκδοθείσας υπ’ αριθ. Α2/4258/18-9-1981 (ΦΕΚ Β’ 573/1981 Περί ειδικότερων Προσόντων του Σχολικού Ψυχολόγου) αποφάσεως των Υπουργών Κοινωνικών Υπηρεσιών και Εθνικής Παιδείας, προκύπτει η βούληση του νομοθέτη να δώσει έμφαση στην ειδική εκπαίδευση των ψυχολόγων που θα προσληφθούν ως εκπαιδευτικό προσωπικό». Σελ 19                                       

 Η ρύθμιση στηρίζεται σε έγκυρη, κατά το Σύνταγμα, εξουσιοδότηση και χωρεί κατά τρόπο γενικό, απρόσωπο και αντικειμενικό και υπαγορεύεται από λόγο δημοσίου συμφέροντος. Σελ 21 και οι σχετικές διατάξεις βρίσκονται εντός των ορίων που διαγράφουν οι συνταγματικές αρχές της ισότητας, της ίσης πρόσβασης στις δημόσιες θέσεις και της αξιοκρατίας» σελ 22

Η ειδίκευση στη σχολική ψυχολογία και η κατοχή σχετικού μεταπτυχιακού τίτλου αποτελούν γενικά και αντικειμενικά κριτήρια τα οποία συνάπτονται άμεσα με την ικανότητα των υποψηφίων για πρόσληψη σε ειδικά σχολεία για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ;ανάγκες ή και αναπηρία να ασκήσουν επιτυχώς τα καθήκοντα τους» (σελ 23 της απόφασης ΣΤΕ).

      

Ο τομέας της Σχολικής Ψυχολογίας, με βάση το ν. 991, αποτελεί το πλαίσιο στο οποίο ο Ψυχολόγος έχει αρμοδιότητα και στο οποίο ασκεί το έργο του στην εκπαίδευση. 

Για αυτό το έργο απαιτούνται «ειδικότερα προσόντα» στη ψυχολογία που προσδιορίζουν το περιεχόμενο της «ειδικής εκπαίδευσης» και δια βίου επιμόρφωσης του ψυχολόγου που σταδιοδρομεί ως εκπαιδευτικό προσωπικό.

Τα «ειδικότερα προσόντα» είναι «επί πλέον» των προσόντων για την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος (ν.991 άρθρο 3 παρ 3). 

Η ειδίκευση στη «Σχολική Ψυχολογία», με βάση την ελληνική εκπαιδευτική νομοθεσία και τον ειδικό νόμο για τους Ψυχολόγους, δεν αποκτάται απλά με σπουδές σε «σχετικά» «γνωστικά αντικείμενα» αλλά με μεταπτυχιακές σπουδές Σχολικής Ψυχολογίας ΑΕΙ, εγκεκριμένες από το Υπουργείο Παιδείας, με σαφή στόχο την «επαγγελματική ειδίκευση» στην προσφορά υπηρεσιών Ψυχολόγου στην εκπαίδευση και που περιλαμβάνουν Εποπτευόμενη από Ψυχολόγο Επαγγελματική Εξάσκηση στην εκπαίδευση. 

Επομένως
Η «ειδίκευση στη Σχολική Ψυχολογία», με βαση τους νόμους για την άσκηση στην Ελλάδα του επαγγέλματος του Ψυχολόγου, πιστοποιείται μόνο με “μεταπτυχιακά Ψυχολόγων στη Σχολική Ψυχολογία” ή συναφή προγράμματα σπουδών επαγγελματικής ειδίκευσης Ψυχολόγων. 
Γι΄ αυτό, στο διορισμό στην Εκπαίδευση ή την Ειδική Αγωγή, στον Πίνακα Α ψυχολόγων ειδικευμένων στη Σχολική Ψυχολογία εγγράφονται και προτάσσονται «οι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου στην Σχολική ψυχολογία» (σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο για την πρόσληψη Ψυχολόγων ΠΕ 23 (Γνωμοδότηση 458/2011 Τμήμα Γ. του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και υπ’ αριθ. 3353/2015 απόφαση του ΣΤΕ και ΦΕΚ_2217_Β_2016 άρθρο 2).

Ψυχολόγος στην Ευρώπη:

ειδίκευση για άσκηση του επαγγέλματος στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης

Μητρώο Ψυχολόγων  EuroPsy

Προϋποθέσεις απόκτησης του πιστοποιητικού EuroPsy:

«Ψυχολόγος, είναι ένα άτομο, το οποίο έχει ολοκληρώσει επιτυχώς ένα ακαδημαϊκό πρόγραμμα σπουδών στην ψυχολογία, σε πανεπιστήμιο ή σε άλλο ισοδύναμο θεσμό και πληροί  τις προϋποθέσεις, οι οποίες κατά το νόμο ή κατ’ έθιμο οδηγούν στον εθνικό τίτλο ή τον χαρακτηρισμό του ‘’ψυχολόγου’’, εφ’ όσον το πρόγραμμα σπουδών έχει διάρκεια ισοδύναμη με τουλάχιστον πέντε έτη (300 ECTS) πλήρους φοίτησης και πληροί τις προδιαγραφές του Παραρτήματος II

Παράρτημα II. Πλαίσιο και Ελάχιστα Κριτήρια για τις Ακαδημαϊκές Σπουδές και την Πρακτική Εξάσκηση των Ψυχολόγων.

Το παρόν παράρτημα αναφέρεται στις εκπαιδευτικές απαιτήσεις για την απόκτηση του EuroPsy και ουσιαστικά βασίζεται στην έκθεση : Το EuroPsy T-Πλαίσιο για τις Ακαδημαϊκές Σπουδές και την Επαγγελματική Άσκηση των Ψυχολόγων στην Ευρώπη, το οποίο έγινε αποδεκτό από τη Γενική Συνέλευση της EFPA, το 2001.

Μόνο τα άτομα, τα οποία είναι σε θέση να αποδείξουν ότι έχουν παρακολουθήσει ένα ακαδημαϊκό πρόγραμμα σπουδών που πληροί τις ακόλουθες απαιτήσεις και έχουν συμπληρώσει το ισοδύναμο ενός έτους εποπτευόμενης πρακτικής άσκησης, αθροίζοντας συνολικά  τουλάχιστον 6 έτη (360 ECTS), θα θεωρούνται ότι έχουν τα προσόντα να αποκτήσουν το EuroPsy και να εγγραφούν στο Μητρώο.

Ως βασικό πλαίσιο, οι απαιτήσεις έχουν διατυπωθεί σύμφωνα με ένα μοντέλο προγράμματος σπουδών, το οποίο διακρίνει τρείς φάσεις:

1^η φάση  Βασικός Τίτλος Σπουδών (Bachelor) ή ισοδύναμο.\

2^η φάση  Μεταπτυχιακός Τίτλος Σπουδών (Masters) ή ισοδύναμο.\

3^η φάση  Εποπτευόμενη Επαγγελματική Εξάσκηση. 

Η πρώτη και δεύτερη φάση θα αποτελούν μέρος της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης στην ψυχολογία, ενώ η τρίτη φάση, παρόλο που δεν είναι απαραίτητο, θα μπορεί να συμπεριλαμβάνεται στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση.

Κάθε κάτοχος του Πιστοποιητικού EuroPsy θα έχει ένα προφίλ, που θα προσδιορίζει τα πλαίσια εντός των οποίων έχει επιδείξει ικανότητα στο να ασκήσει αυτόνομα το επάγγελμα του ψυχολόγου, από την στιγμή που του έχει απονεμηθεί το Πιστοποιητικό.

Τα επαγγελματικά πλαίσια διακρίνονται μεταξύ τους σε τέσσερεις ευρείες κατηγορίες, προσδιοριζόμενες ως ακολούθως:\

●   Κλινικής και Υγείας

●   Εκπαίδευσης

●   Εργασίας και Οργανώσεων

●   Άλλο

Η ευρεία αυτή κατηγοριοποίηση των επαγγελματικών πλαισίων θεωρείται επαρκής για την περιγραφή των προσόντων, που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματος. 

…..

Για την ανάπτυξη και αξιολόγηση των ικανοτήτων πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν το γεγονός ότι το πραγματικό περιεχόμενο των παρεχομένων υπηρεσιών είναι διαφορετικό και εξαρτάται από το πλαίσιο εντός του οποίου ασκεί ο κάθε ψυχολόγος το επάγγελμά του. 

Αυτή η διαπίστωση προέρχεται από το γεγονός ότι οι ψυχολόγοι διαδραματίζουν διαφορετικούς ρόλους στην κοινωνία και αντιμετωπίζουν διαφόρους τύπους πελατών, προβλημάτων, μεθόδων, κτλ.»

http://www.seps.gr/images/stories/Docs_Pdf/10-6-2012%20europsy.doc

• Κώδικας Δεοντολογίας Σχολικών Ψυχολόγων Ε.Σχο.Ψ.Ε 2002, ISBN 960-87529-1-4
• ISPA Code of Ethics
• Universal Declaration of Ethical principles for Psychologists IUPsyS 2008

==

Ποιος είναι Σχολικός Ψυχολόγος;

            «Ο Σχολικός Ψυχολόγος είναι Ψυχολόγος εξειδικευμένος να παρέχει ψυχολογικές υπηρεσίες, με βάση τις θεωρίες και τα εμπειρικά δεδομένα της Ψυχολογίας, σε εκπαιδευτικές δομές και με αναφορά στους βασικούς σκοπούς της εκπαίδευσης. Πρωταρχικοί στόχοι των υπηρεσιών του είναι η προαγωγή της μάθησης και η επιτυχία όλων στο σχολικό πρόγραμμα, η ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας και του δυναμικού των εκπαιδευομένων, η διασφάλιση και ενίσχυση της υγείας  και της ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας τους.

Έχει μακρόχρονη και συνεχιζόμενη ειδική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ψυχολογία και τις εφαρμογές της, κλινική εμπειρία με άτομα διαφόρων ηλικιών και ειδικών αναγκών, εμπειρία σε ρόλους διδακτικούς, δημιουργικής απασχόλησης ή εμψύχωσης ομάδων, γνώσεις και εμπειρία σε θέματα παιδαγωγικά και οργάνωσης της εκπαίδευσης. 

Αναπτύσσει τις επαγγελματικές ικανότητες του με ανταλλαγές εμπειρίας και τεχνογνωσίας με άλλους Σχολικούς ψυχολόγους.

Η εργασία του διέπεται από τον Κώδικα Δεοντολογίας των Σχολικών Ψυχολόγων και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

©

Ιστορικά η επαγγελματική ειδικότητα του Σχολικού Ψυχολόγου αναπτύχθηκε για τις ανάγκες στην ειδική αγωγή και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση .

Όμως η  Ουνέσκο από το 1956, Συμβούλια Υπ. Παιδείας και Διεθνή Συνέδρια πρότειναν την γενίκευση του ως οργανικό στοιχείο κάθε εκπαιδευτικής δραστηριότητας και προγραμμάτων πρόληψης.

Στις αναπτυγμένες και υπό ανάπτυξη χώρες οργανώνεται η παροχή των υπηρεσιών του και οι Σχολικοί Ψυχολόγοι αποτελούν οργανωμένο σώμα στελεχών του εκπαιδευτικού συστήματος (Σχολική Ψυχολογική Υπηρεσία). Στελεχώνουν Επιτελικά και Διοικητικά το Υπουργείο Παιδείας  και προσπαθούν να εξασφαλίσουν στις σχολικές μονάδες την προσφορά καλών πρακτικών ψυχολογικών υπηρεσιών με την καλύτερη αναλογία Σχολικών ψυχολόγων.

Βασική αρχή καλής πρακτικής είναι να μην αφήνεται έδαφος της επικράτειας που να μην καλύπτεται από σχολικό ψυχολόγο. Μια αναλογία καλής πρακτικής είναι ένας προς 800, για πρωτοποριακά προγράμματα ένας προς 400 και σε ειδικούς πληθυσμούς ένας προς 80 μαθητές.»

Σχολικός Ψυχολόγος- Κώδικας Δεοντολογίας, 2002  ISBN 960-87529-1-4