Κώδικας Δεοντολογίας Σχολικών Ψυχολόγων

  ΕΝΩΣΗ ΣΧΟΛΙΚΩΝ  ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ  ΕΛΛΑΔΑΣ

GREEK ASSOCIATION OF SCHOOL PSYCHOLOGISTS

ASSOCIATION GRECQUE DES PSYCHOLOGUES DE L’EDUCATION

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος

1.Γενικές Αρχές 

2.Πρότυπα

2.1.          Επαγγελματικές Ευθύνες

2.2.          Επαγγελματικό απόρρητο

2.3.          Επαγγελματική επιμόρφωση και ανάπτυξη

2.4.          Όρια Επαγγελματικών αρμοδιοτήτων

3.Πρακτικές

3.1.          Επαγγελματικές Σχέσεις

3.2.          Αξιολόγηση

3.3.          Έρευνα

4.Επίλογος

Πρόλογος:

Η διαμόρφωση και η υιοθέτηση ενός κώδικα δεοντολογίας είναι συστατικό στοιχείο της ταυτότητας κάθε  επαγγέλματος  και της κοινωνικής του οργάνωσης.

Ο Κώδικας Δεοντολογίας αποτελεί το πλαίσιο και το θεμέλιο των προτύπων του επαγγελματικού και επιστημονικού έργου του. Διέπει, εμπνέει και καθοδηγεί την άσκηση του επαγγέλματος, την επαγγελματική οργάνωση και πρακτική. Προσφέρει ομοιόμορφα και αναγνωρισμένα πρότυπα που εξυπηρετούν τις ανάγκες του επαγγέλματος, των εξυπηρετούμενων, των εκπαιδευτών, των νομικών οργάνων και των ιδρυμάτων ή υπηρεσιών στις οποίες απασχολούνται.

Οι όροι Σχολική Ψυχολογία /Σχολικός Ψυχολόγος δεν ορίζουν απλά ένα γνωστικό κλάδο της ψυχολογίας αλλά σύμφωνα με το ελληνικό νόμο για την άσκηση του επαγγέλματος του Ψυχολόγου στην Ελλάδα (ν. 991/79 (ΦΕΚ 278/ τ. Α΄/20.12.1979) αναφέρονται ο μεν πρώτος στον τομέα εφαρμογής της ψυχολογίας και άσκησης του έργου του Ψυχολόγου στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος (τομέας Σχολικής Ψυχολογίας) και ο δεύτερος στο έργο και τα καθήκοντα του Ψυχολόγου και στα αναγκαία ειδικά προσόντα για την άσκηση τους στο πλαίσιο αυτού του τομέα (Σχολικός Ψυχολόγος) (ΦΕΚ 573/ τ. Β΄/1981).

Διεθνώς προσδιορίζουν μια επιστημονική-επαγγελματική ειδίκευση των Ψυχολόγων δηλ ένα τομέα εφαρμογής της ψυχολογίας και έναν διακριτό κλάδο του εκπαιδευτικού προσωπικού. Γενικά, αναφέρονται στους Ψυχολόγους που ασκούν το επάγγελμα τους με προσφορά ψυχολογικών υπηρεσιών στα παιδιά και στους νέους στο πλαίσιο του σχολείου, της οικογένειας ή σε άλλους χώρους με επίδραση στην ανάπτυξή τους ή -πιο γενικά- σε άτομα που βρίσκονται σε σχέση αγωγής και συστηματικής μάθησης καθώς και σε κάθε εκπαιδευόμενο που αντιμετωπίζει προβλήματα, όπως σχολικού και επαγγελματικού προσανατολισμού, δυσκολιών προσαρμογής, ψυχικής ευεξίας, μεγιστοποίησης του δυναμικού του αι ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας του.

 Οι υπηρεσίες του Σχολικού Ψυχολόγου είναι παρόμοιες με αυτές που προσφέρουν οι άλλοι επαγγελματίες ψυχολόγοι -δηλ. διάγνωση, αξιολόγηση, προληπτική και επανορθωτική αγωγή ή θεραπευτική και συμβουλευτική στήριξη. Διαφέρουν πχ από τους κλινικούς ψυχολόγους όχι τόσο στην ικανότητα κλινικής προσέγγισης αλλά α) στο ότι εκπαιδεύονται να είναι στελέχη της εκπαίδευσης και όχι της υγείας, β) στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους για τον ρόλο του περιβάλλοντος (σχολείο, τάξη, δάσκαλος, οικογένεια, κουλτούρα) και των μαθησιακών διαδικασιών  στη  συμπεριφορά, στις στάσεις και στα συναισθήματα και γ) στο ενδιαφέρον τους για την ανάγκη παρέμβασης στο επίπεδο του συστήματος πχ τάξη, οικογένεια, σχολείο (σχολική κοινότητα).

Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι, ως Ψυχολόγοι διέπονται από τα πρότυπα και τον διεθνή, ευρωπαϊκό ή και εθνικό κώδικα δεοντολογίας που ισχύουν για κάθε Ψυχολόγο και τα οποία αποτελούν εγγενή στοιχεία της επαγγελματικής ταυτότητας και του κύρους του.  Συγχρόνως διαπιστώνουμε παγκοσμίως ότι, ανεξάρτητα από τις ιστορικές ή πολιτιστικές διαφορές, προβάλλει διεθνώς ένα πρότυπο Σχολικού Ψυχολόγου  για να καθοδηγεί την ανάπτυξη της Σχολικής Ψυχολογίας, πρότυπο το οποίο συνεχώς ανανεώνεται για να ανταποκρίνεται στις αλλαγές τόσο στον τομέα της Ψυχολογίας όσο και στις ανάγκες των εξυπηρετούμενων από το Σχολικό Ψυχολόγο .

Η επαγγελματική, επιστημονική και κοινωνική υπευθυνότητα του Σχολικού Ψυχολόγου διασφαλίζεται με την απόκτηση των ειδικών προσόντων που απαιτούνται γα την άσκηση του έργου του ψυχολόγου σε πλαίσιο εκπαίδευσης και με σεβασμό των αναγκών της εκπαίδευσης η οποία αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα των εξυπηρετουμένων της. Τα αναλυτικά προγράμματα ειδικευμένης εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των Σχολικών Ψυχολόγων έχουν τους εξής κοινούς σκοπούς και χαρακτηριστικά: Βασικός πυρήνας των μαθημάτων είναι η ψυχολογία. Τα μαθήματα έχουν στόχο να αναπτύξουν τις επαγγελματικές δεξιότητες και τα προσόντα του επαγγελματία Ψυχολόγου. Ασκούν τον Ψυχολόγο ώστε να είναι αφοσιωμένος σε ένα πρότυπο παροχής υπηρεσιών στο  οποίο η ψυχολογική επιστημονική έρευνα και η θεωρία είναι η πρωταρχική βάση της πρακτικής του. Επίσης τον ασκούν να είναι ευαίσθητος στο πλαίσιο στο οποίο προσφέρει τις υπηρεσίες του και στις σχετικές ανάγκες του, να νοιώθει υπεύθυνος στην προσφορά των υπηρεσιών του, να θέλει να τις προσφέρει με τρόπο αποτελεσματικό και αποδοτικό και να φιλοδοξεί ως επαγγελματίας να παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες.

Εμείς, οι Έλληνες Σχολικοί Ψυχολόγοι και η Ε.Σχο.Ψ.Ε, ως επαγγελματίες Ψυχολόγοι που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για της ανάγκες της εκπαίδευσης, επιδιώκουμε να  έχουν οι εξυπηρετούμενοι μας  εμπιστοσύνη στην κρίση μας και στις δεξιότητες μας και αναζητούμε τρόπους να τις βελτιώνουμε στο ανώτατο επίπεδο και να χρησιμοποιούνται οι ψυχολογικές γνώσεις για την προαγωγή της ποιότητας στην εκπαίδευση και τη ζωή .

Αυτός ο Κώδικας Δεοντολογίας Σχολικών Ψυχολόγων υιοθετήθηκε από την Ε.Σχο.Ψ.Ε. για να βοηθήσει να αποσαφηνιστούν και να προαχθούν τα καλύτερα πρότυπα και οι πρακτικές που εξασφαλίζουν τα συμφέροντα των παιδιών, των νέων και κάθε εκπαιδευόμενου, των παιδαγωγών, των γονιών, των υπηρεσιών, της κοινότητας και γενικότερα της ελληνικής παιδείας. Αποτελεί το πλαίσιο αυτοδέσμευσής μας και προσδιορίζει τις προϋποθέσεις για ποιότητα στο έργο μας.

1.Γενικές Αρχές

        Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι σέβονται την αξιοπρέπεια και την αξία των ατόμων και θεωρούν πρωταρχικής σημασίας την προαγωγή και τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιδιώκουν με όλες τις δυνάμεις τους να προστατεύουν και να προάγουν την ποιότητα της ζωής των παιδιών, των νέων και κάθε εκπαιδευόμενου και την ποιότητα της ανάπτυξής τους διαμέσου εκπαιδευτικών, ψυχολογικών και παρεμφερών υπηρεσιών.

         Οι ρόλοι τους εδράζονται σε βαθιά γνώση και σε δεξιότητες τόσο ψυχολογικές όσο και εκπαιδευτικές ώστε να ασκούν το έργο του Ψυχολόγου ως ουσιαστικό στέλεχος της εκπαίδευσης.

 Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι απασχολούνται στο πλαίσιο των επαγγελματικών αρμοδιοτήτων τους και επιζητούν διαρκώς να αναβαθμίσουν τις ακαδημαϊκές και επαγγελματικές ικανότητές τους.

Επίσης προσπαθούν να αποκτήσουν και να διατηρήσουν τα ανώτερα επίπεδα επαγγελματικής ικανότητας και δεοντολογικής συμπεριφοράς.

Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι ακολουθούν πιστά τα πιο αυστηρά επιστημονικά πρότυπα  και εφαρμόζουν μια πρακτική που συνδέεται στενά με την έρευνα και σέβεται τα ψυχολογικά δικαιώματα των εξυπηρετουμένων τους.

Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσδοκούν από την Πολιτεία να τους στηρίξει σε αυτήν τη δέσμευσή τους με κατάλληλα νομικά και διοικητικά μέτρα και την οργάνωση της παροχής της ψυχολογικής υποστήριξης ως οργανικό συστατικό του εκπαιδευτικού έργου και της λειτουργίας του σχολείου.  

2.Πρότυπα

2.1.  Επαγγελματικές Ευθύνες

  Α.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι εξοικειώνονται με τους σκοπούς και τη φιλοσοφία του σχολικού συστήματος και των άλλων οργανώσεων στο πλαίσιο των οποίων απασχολούνται και προσπαθούν να εργάζονται αποτελεσματικά στο πλαίσιο της οργανωτικής δομής τους. 

  Β.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι, όταν εργάζονται με οικογένειες, προσπαθούν να εξοικειώνονται με τους σκοπούς και τη φιλοσοφία των οικογενειών και να εργάζονται αποτελεσματικά στο πλαίσιο των δομών τους.

  Γ.    Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι είναι γνώστες της εκπαιδευτικής νομοθεσίας και των εγκυκλίων. Όταν ο διοικητικός κώδικας και οι κανονισμοί συγκρούονται με τις αρχές της δεοντολογίας, προσπαθούν με καλή θέληση να λύσουν προβλήματα και διαφορές. Αν αυτές οι προσπάθειες αποδειχθούν αναποτελεσματικές, τότε οι αρχές της δεοντολογίας  θα πρέπει να  κυριαρχούν.

 Δ.    Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι δεν επηρεάζονται στις αποφάσεις τους από προσωπικές προκαταλήψεις ή μεροληψίες. Δεν μετέχουν σε διαδικασίες ή πρακτικές διακρίσεων με βάση την κοινωνική και οικονομική κατάσταση, θρησκεία ή εθνική καταγωγή, φυλή, ηλικία, φύλο, αναπηρία ή άλλης διαφοράς.

 Ε.    Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι σέβονται το πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο εργάζονται, είναι ευαίσθητοι στις πολιτιστικές διαφορές και προσφέρουν με κατάλληλους τρόπους τις υπηρεσίες τους σε πληθυσμούς με πολυ- πολιτισμικά χαρακτηριστικά.

 Στ.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προστατεύουν την ποιότητα της ζωής  και ενεργούν υπέρ των καλύτερων συμφερόντων των μαθητών, των γονιών τους, των παιδαγωγών, των συναδέλφων και των εργοδοτών. Είναι υπέρτατη ευθύνη τους η προστασία της ποιότητας της ζωής των μαθητών, των γονιών και των παιδαγωγών τους και αυτή προηγείται ενεργειών που υπηρετούν τον εαυτό τους .

`       Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι, όταν εκδηλώνονται συγκρούσεις συμφερόντων, έχουν ως πρώτη προτεραιότητα την εξυπηρέτηση του συμφέροντος των μαθητών.

 Ζ.    Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσφέρουν συνήθως τις υπηρεσίες τους στους μαθητές μετά από ενημέρωση και συγκατάθεση των γονιών ή του κηδεμόνα. Εξαίρεση στην ανάγκη της προηγούμενης συγκατάθεσης των γονιών γίνεται μόνο σε περιπτώσεις κρίσεων (π.χ. όταν ο/ η μαθητής /τρια συμπεριφέρεται επικίνδυνα στον εαυτό του /της ή στους άλλους).

 Η.    Αρχική Εκπαίδευση και εποπτεία:

        1.  Οι εκπαιδευτές των Σχολικών Ψυχολόγων διασφαλίζουν ότι όλες οι πληροφορίες που  μεταδίδουν  στους εκπαιδευόμενούς τους κατά την προετοιμασία τους είναι ακριβείς και σύγχρονες.

        2. Οι εκπαιδευτές των Σχολικών Ψυχολόγων προάγουν την επίγνωση και υιοθέτηση  της δεοντολογίας.

        3. Οι εκπαιδευτές των Σχολικών Ψυχολόγων και οι επαγγελματίες επόπτες της πρακτικής άσκησης τους παρέχουν ένα ευρύ φάσμα κατάλληλων επαγγελματικών εμπειριών και προσφέρουν εποικοδομητική συμβουλευτική και αξιολόγηση. Εξασφαλίζουν ότι η εποπτεία της πρακτικής άσκησης είναι επαρκής και κατάλληλη.

 Θ.    Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι αποφεύγουν περιστάσεις που πιθανόν να προκαλέσουν σύγκρουση συμφερόντων λόγω οικονομικών, πολιτικών, κοινωνικών ή προσωπικών ζητημάτων.

2.2.  Επαγγελματικό απόρρητο

  Α.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι έχουν υποχρέωση να περιφρουρούν τις εμπιστευτικές πληροφορίες που απέκτησαν για τους μαθητές/ τους εξυπηρετούμενους  κατά τη διάρκεια της εργασίας τους-σε πρακτικές εφαρμογές, στη διδασκαλία ή την έρευνα.

  Β.   Ο φάκελος των μαθητών φυλάσσεται σε χώρο που εξασφαλίζει το επαγγελματικό απόρρητο.

   Γ.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι δεν κοινοποιούν εμπιστευτικές πληροφορίες των μαθητών σε επαγγελματίες άλλων υπηρεσιών χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών.

        Σε ορισμένες περιπτώσεις ζητούν τη συγκατάθεση των μαθητών πριν να κοινοποιήσουν πληροφορίες σε γονείς ή σε επαγγελματίες άλλων υπηρεσιών. Η υποχρέωση να ζητιέται η συγκατάθεση των μαθητών εξαρτάται από την ηλικία στην οποία ο νόμος θεωρεί ένα άτομο ως ενήλικο και ανεξάρτητο και από το επίπεδο της νοητικής και κοινωνικής ανάπτυξης του μαθητή. Από  αυτή τη γενική αρχή εξαιρείται η περίπτωση που ο ψυχολόγος θεωρεί ότι ο/ η μαθητής /τρια  βρίσκεται σε κατάσταση που συνιστά επικείμενο  κίνδυνο για τον εαυτό του/ της ή τους άλλους.

  Δ.   Οι εμπιστευτικές πληροφορίες που έχουν για τα παιδιά και τους νέους συζητούνται μόνο για επαγγελματικούς σκοπούς και μόνο με πρόσωπα που σαφώς ασχολούνται με την περίπτωση.

  Ε.   Ο Σχολικός Ψυχολόγος, όταν παρουσιάζει μια περίπτωση σε ανακοινώσεις ή δημοσιεύσεις, διασφαλίζει με επαρκείς τρόπους ότι αποκρύπτεται η ταυτότητα όλων των προσώπων που αναφέρονται.

  Στ. Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι έχουν πλήρη προσωπική ευθύνη  για τους υπολογιστές ή άλλα τεχνολογικά μέσα που χρησιμοποιούν για τις ανάγκες του έργου τους , για την ποιότητα  των υπηρεσιών μέσω υπολογιστών και για το απόρρητο των πληροφοριών .

2.3.  Επαγγελματική επιμόρφωση και ανάπτυξη

  Α.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι αναγνωρίζουν την ανάγκη για συνεχή επαγγελματική ενημέρωση και εξέλιξη και συμμετέχουν σε δραστηριότητες συνεχούς επιμόρφωσης .

  Β.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι επιζητούν εποπτεία και συνεργασία όταν η εργασία τους έχει σχέση  με ζητήματα για τα οποία  έχουν λιγότερη εμπειρία και γνώση.

  Γ.    Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι εξασφαλίζουν την ενημέρωσή τους για τη σύγχρονη επιστημονική και επαγγελματική γνώση με τη μελέτη πρόσφατων ερευνών, με την παρακολούθηση εργαστηρίων και συνεδρίων και με την ενεργό συμμετοχή τους σε επαγγελματικές οργανώσεις.

2.4.  Όρια Επαγγελματικών αρμοδιοτήτων

  Α.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσφέρουν μόνο τις υπηρεσίες οι οποίες εμπίπτουν στον τομέα της επαγγελματικής τους κατάρτισης και δεν παραπλανούν για την ειδικότητα, τα προσόντα, την κατάρτιση ή την εμπειρία τους.

   Β.  Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι έχουν επίγνωση των επαγγελματικών ορίων τους και εξασφαλίζουν τη συνδρομή άλλων επαγγελματιών σε συμβουλευτική βάση ή με παραπομπή όπου χρειάζεται. Εξυπακούεται ότι η διαδικασία παραπομπής στηρίζεται στη γνώση της εμπειρίας και των προσόντων που γενικά έχουν οι άλλοι επαγγελματίες.       

3.Πρακτικές

3.1.  Επαγγελματικές Σχέσεις

   Α. Γενικά

        1. Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι δεν εκμεταλλεύονται τις επαγγελματικές τους σχέσεις με παιδιά και νέους, εκπαιδευόμενους, γονείς, δασκάλους ή άλλους εξυπηρετούμενους ή υποκείμενα έρευνας για προσωπικό όφελος. Σ' αυτό περιλαμβάνεται και η αποφυγή  σεξουαλικής παρενόχλησης ή σωματικών επαφών.       

        2. Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν στους παιδαγωγούς και στους γονείς τη φύση οποιασδήποτε εκτίμησης ή επαγγελματικής σχέσης και διαντίδρασης με παιδιά και νέους.

3. Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσπαθούν να επικοινωνούν με τους εξυπηρετούμενους στη  μητρική τους γλώσσα.  

        4.  Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσπαθούν να συζητήσουν με τα παιδιά και τους νέους, τους παιδαγωγούς και τους γονείς αναφορικά με τα σχέδια τους για την ενίσχυση της ανάπτυξης του μαθητή και τις εναλλακτικές δυνατότητες. Οι συγκρούσεις δεν πρέπει να αποφεύγονται αν η αποφυγή τους έχει ως συνέπεια την υποβάθμιση των υπηρεσιών προς τους μαθητές.

        5. Οι  Σχολικοί Ψυχολόγοι  αποφεύγουν τα ταπεινωτικά ή ανάρμοστα σχόλια για τους μαθητές, τους γονείς, το προσωπικό και τους συναδέλφους.

    Β.  Μαθητές

        1.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι θεωρούν ότι η ποιότητα της ζωής των παιδιών και των νέων έχει πρωταρχική σημασία.

        2.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι ενεργούν ως συνήγοροι των ψυχολογικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και των αναγκών για την ποιότητα της  ζωής  των μαθητών στους οποίους παρέχουν τις υπηρεσίες τους. Ενημερώνουν τους προϊσταμένους τους και το άλλο προσωπικό για τον ρόλο τους ως συνηγόρου και προστάτη των μαθητών  στους οποίους παρέχουν τις υπηρεσίες τους.

3.Οι  Σχολικοί Ψυχολόγοι διασφαλίζουν ότι τα παιδιά και οι νέοι κατανοούν τη φύση και το νόημα οποιασδήποτε αξιολόγησης ή παρέμβασης για βελτίωση των ικανοτήτων τους.

        4.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι εξυπηρετούν τους μαθητές μόνο στο πλαίσιο επαγγελματικής ψυχολογικής σχέσης. Δεν προσφέρουν σε συγκεκριμένα άτομα υπηρεσίες διάγνωσης, συμβουλευτικής ή θεραπείας στο πλαίσιο δημοσίων διαλέξεων, συζητήσεων στα μαζικά μέσα ενημέρωσης ή με αλληλογραφία.

    Γ. Συνάδελφοι και Προσωπικό του σχολείου

        1.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι επιδιώκουν να αναπτύξουν αρμονικές και συνεργατικές σχέσεις με τους συναδέλφους και με το σχολικό προσωπικό. Αναγνωρίζουν την ανάγκη να λειτουργούν ως μέλη μιας ομάδας μέσα στα σχολεία, μέσα σε άλλους θεσμούς ή ιδρύματα  και στην κοινότητα.

        2. Οι προσπάθειες για ανάπτυξη σχέσεων αρμονικών και  συνεργασίας  θα πρέπει να μην καταλήγουν σε υποβάθμιση του επιπέδου των υπηρεσιών που προσφέρονται στους μαθητές.

        3. Όταν οι Σχολικοί Ψυχολόγοι αντιλαμβάνονται μια ενδεχόμενη αντιδεοντολογική συμπεριφορά ενός άλλου σχολικού ψυχολόγου, θα πρέπει να προσπαθήσουν να ξεπεραστεί το ζήτημα ανεπίσημα βοηθώντας εποικοδομητικά τον ψυχολόγο να προσέξει τη συμπεριφορά του. Αν αυτές οι προσπάθειες δεν είναι αποτελεσματικές και η παραβίαση του κώδικα δεοντολογίας συνεχίζεται, θα πρέπει να προχωρήσουν σε άλλα, κατάλληλα διαβήματα κατά της ενδεχόμενης αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς. και να προσφύγουν στις διαδικασίες που προβλέπονται από το καταστατικό της Ε.Σχο.Ψ.Ε

Δ. Διεπαγγελματικά

        1.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι επιδιώκουν να διαμορφώσουν στην εργασία τους σχέσεις συνεργασίας με επαγγελματίες σχετικών κλάδων, με κοινοτικές υπηρεσίες, με ηγετικά πρόσωπα της κοινότητας και με άλλα άτομα που κατέχουν σημαντικές θέσεις.

        2.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσπαθούν με όλες τις δυνάμεις τους να διασφαλίσουν την ειλικρίνεια και πληρότητα των πληροφοριών που δίνονται εμπιστευτικά.

        3.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι κατανοούν τους τομείς αρμοδιότητας και τα όρια των επαγγελματιών σχετικών κλάδων.

        4.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι, με επαγγελματική σύνεση και ευθυκρισία, λαμβάνουν υπόψη τους τις ανάγκες και τα δικαιώματα των εξυπηρετουμένων τους  προκειμένου να παραπέμψουν σε άλλους επαγγελματίες.

        5.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι δεν προσφέρουν επαγγελματικές υπηρεσίες σε πρόσωπο που δέχεται παρόμοια βοήθεια από άλλο επαγγελματία παρά μόνο μετά από κοινή συμφωνία ή τερματισμό της σχέσης με τον άλλο επαγγελματία.

        6.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι αποφεύγουν να παίρνουν αποφάσεις με μοναδικό κριτήριο το προσωπικό τους συμφέρον.

3.2.  Αξιολόγηση

Α.     Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι διασφαλίζουν την εγκυρότητα της αξιολόγησης με  το να  προστατεύουν το υλικό των δοκιμασιών και των τεχνικών αξιολόγησης και  με το να τις χρησιμοποιούν μόνο στο πλαίσιο της προβλεπόμενης νόμιμης χρήσης τους.

Β.     Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι, για να διασφαλίσουν την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων, χρησιμοποιούν τις δοκιμασίες σύμφωνα με τις οδηγίες του εκδότη. Αν όμως γίνουν τροποποιήσεις ή αν αμφισβητείται η εγκυρότητα της δοκιμασίας, αναφέρουν αυτά τα προβλήματα στην έκθεση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησής τους μαζί με την ερμηνεία των πιθανών συνεπειών.

Γ.      Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι ερμηνεύουν τα τεστ με βάση τις κατάλληλες νόρμες ή με βάση άλλα έγκυρα πρότυπα καθώς επίσης με βάση τη διαπιστωμένη αξιοπιστία και εγκυρότητα  ως προς τους σκοπούς για τους οποίους χρησιμοποιούνται.

Δ.     Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσέχουν να αποφεύγουν λαθεμένη ερμηνεία ή κατάχρηση των δεδομένων της αξιολόγησης.

Ε.     Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι είναι υπόλογοι για τις τεχνικές αξιολόγησης που χρησιμοποιούν και είναι σε θέση να υποστηρίξουν τη χρήση τους.

ΣΤ.   Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι αποθαρρύνουν τη χρήση ψυχολογικών εργαλείων αξιολόγησης από πρόσωπα ανεπαρκώς καταρτισμένα ή κατά κάποιο τρόπο αναρμόδια.

Ζ.     Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι, όταν χρησιμοποιούν δοκιμασίες που διαμορφώθηκαν σε άλλες χώρες, κάνουν έρευνες που βοηθούν να διασφαλίζεται ότι η δοκιμασία είναι κατάλληλα σταθμισμένη και έχει επαρκή αξιοπιστία και εγκυρότητα.

3.3.  Έρευνα

Α.     Γενικά

        1.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι προσπαθούν να αποφεύγουν πολιτιστικές, φυλετικές, κοινωνικές ή εθνικές μεροληψίες στην έρευνά τους.

        2.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι ενημερώνουν τους γονείς για τη συμμετοχή των παιδιών τους σε ερευνητικά προγράμματα.

        3.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι σέβονται το δικαίωμα των γονιών να αρνούνται να συμμετέχει το παιδί τους σε μια έρευνα ή να διακόπτει οποιαδήποτε στιγμή.

        4.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι, όποτε είναι δυνατό, ενημερώνουν εκτενώς τους μαθητές και τους γονείς τους για τη φύση και τον σκοπό της έρευνας.

        5.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι διασφαλίζουν ότι οι μαθητές που συμμετέχουν σε έρευνα δεν υφίστανται οποιαδήποτε ψυχική ή σωματική καταπόνηση λόγω των διαδικασιών της έρευνας.

        6.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι διασφαλίζουν την ακρίβεια των δημοσιευμένων αποτελεσμάτων τους και αναφέρουν τους περιορισμούς των δεδομένων τους.

        7.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ερευνών σε παιδαγωγούς, γονιούς, μαθητές και σε άλλους ενδιαφερόμενους.

        8. Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι αναγνωρίζουν την προσφορά των προσώπων που συμμετείχαν  στη διεξαγωγή της έρευνας.

        9.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι επικοινωνούν με ειλικρίνεια μεταξύ τους και με τα άτομα και τις οργανώσεις  που εμπλέκονται στις μελέτες.

        10.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι σέβονται τα δικαιώματα των μαθητών και προστατεύουν την ποιότητα της ζωής  και την αξιοπρέπειά τους.

        11.Οποτεδήποτε είναι δυνατόν, εξευρίσκεται τρόπος ώστε οι έρευνες να εμπλουτίσουν και να ωφελήσουν τα άτομα που εμπλέκονται  στη δραστηριότητα της έρευνας καθώς και την οργάνωση ή την κοινότητα στην οποία έγινε η έρευνα.

        12.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι υπερασπίζονται υψηλά πρότυπα επαγγελματικής ειδίκευσης με το να μην αναλαμβάνουν έρευνα χωρίς να έχουν τις αναγκαίες δεξιότητες και γνώσεις.

        13.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι εξετάζουν τις μη επιδιωκόμενες άμεσες και έμμεσες συνέπειες  των ερευνητικών δραστηριοτήτων  για τα διάφορα μέλη της κοινότητας.

Β.     Διαπολιτιστική έρευνα

        1. Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι συμμορφώνονται προς τη δεοντολογία έρευνας της χώρας στην οποία διεξάγουν τις μελέτες τους.

        2.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι σέβονται τον πολιτισμό στο πλαίσιο του οποίου διεξάγουν την έρευνα και αποφεύγουν ενέργειες που παραβιάζουν τις πολιτιστικές προσδοκίες ή φανερώνουν μεροληπτικές προσεγγίσεις στη διατύπωση του προβλήματος της έρευνας, στη διεξαγωγή της έρευνας ή στην έκθεση των αποτελεσμάτων.

3.Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι που αναλαμβάνουν διαπολιτιστικές έρευνες είναι καλοί γνώστες της μεθοδολογίας διαπολιτιστικής έρευνας και εξοικειωμένοι με το πολιτιστικό  περιβάλλον στον τόπο της έρευνας. Ο ερευνητής επιδεικνύει υπευθυνότητα στην επιλογή των εργαλείων μέτρησης, ιδίως όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε διαπολιτιστικές συγκρίσεις και στην ερμηνεία πολιτιστικών διαφορών.

4.Επίλογος

Αυτός ο Κώδικας Δεοντολογίας των Σχολικών Ψυχολόγων δεν προτίθεται να αντικαταστάσει κώδικες ηθικής και επαγγελματικής συμπεριφοράς που υιοθετήθηκαν από άλλες οργανώσεις στις οποίες ίσως ανήκουν οι Σχολικοί Ψυχολόγοι ή κώδικες και κανονισμούς των εκπαιδευτικών αρχών. Όταν οι κώδικες δεοντολογίας διαφέρουν, οι Σχολικοί Ψυχολόγοι πρέπει να προσπαθούν να επιλύουν τέτοιες διαφορές. Ενημερώνουν την Ε.Σχο.Ψ.Ε  και εισηγούνται τρόπους ώστε οι αντίστοιχες οργανώσεις να βοηθηθούν στη διευκρίνηση της κατευθυντήριας αρχής και στόχευσης του κώδικά τους και να εργαστούν ώστε να επιλύσουν τέτοιες διαφορές με αλλαγές στους κώδικες όποτε είναι δυνατόν.

 Οι Σχολικοί Ψυχολόγοι δεν αποδέχονται χαμηλότερου επιπέδου κώδικες που αυθαιρέτως άλλοι τους επιβάλλουν.

Αλλαγές  σ' αυτόν τον κώδικα  επιτρέπονται  μόνον αν εναρμονίζονται με τις διατάξεις του  Διεθνούς Κώδικα Δεοντολογίας της  Διεθνούς Ένωσης Σχολικών Ψυχολόγων (ISPA) και εφόσον εξασφαλίζουν τη δυνατότητα ώστε το ύψιστο συμφέρον του παιδιού ή άλλου εξυπηρετούμενου από τον Σχολικό Ψυχολόγο   να είναι η πηγή κάθε απόφασης που τον αφορά

©Ε.Σχο.Ψ.Ε   2014 (2002)
 ISBN 960-87529-1-4